در سال ۲۰۱۳ چه گذشت؟

قانون: سال ۲۰۱۳ در شرایطی به پایان می‌رسد که بحران‌های اقتصادی، اعتراض‌های اجتماعی، رسوایی‏های مربوط به‌ جاسوسی دولت‌ها از یکدیگر، استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین، خشونت‌های قومی و مذهبی از جمله ترور افرادی چون ملاله یوسف زی، نوجوان پاکستانی توسط طالبان، مرگ سیاستمداران و بزرگانی چون هوگو چاوز در ونزوئلا و نلسون ماندلا در آفریقای جنوبی، خبرهای مربوط به انتخابات و تغییرات دولتمردان از واتيكان گرفته تا تهران، در صدر اخبار خبرگزاری‌ها و رسانه‌های خبری بود.

از گوناگونی حوادث و تحولات سال ۲۰۱۳ میلادی در سراسر جهان که بگذریم خشونت تنها عاملی است که اغلب کشورها از آمریکا گرفته تا آسیا، خاورمیانه و اروپا آن را به شکلی (گرچه متفاوت) تجربه کرده‌اند.

دخالت نظامی فرانسه در مالی (۱۱ ژانویه)
فرانسه ۱۱ ژانویه پس از آنکه اسلامگرایان پیشروی خود را به سوی جنوب مالی شروع کردند به این کشور نیرو اعزام کرد. مداخله نظامی فرانسه در مالی این شایعه که پاریس بار دیگر به دنبال ژاندارمی قاره سیاه است را بر سر زبان‌ها انداخت.

گروگانگیری القاعده در نیجریه (۱۶ ژانویه)
القاعده شانزدهم ژانویه در نیجریه عده‌ای از کارکنان شرکت فرانسوی «Areva» که معروف به غول اورانیوم است را در منطقه‌ «Arlit» نیجریه به گروگان گرفتند. این گروگانگیری خونین با حمله نیروهای دولتی نیجریه و نظامیان فرانسوی و کشته شدن گروگان‏گیر‌ها پایان یافت.

سقوط شهاب سنگ در روسیه (۱۵ فوریه)
ناگهان آسمان برقی می‌زند و دو دقیقه بعد تکه شهاب سنگ‌هایی ۵۰۰ کیلویی در روسیه به زمین اصابت می‌کند. تکه سنگ‌هایی که علاوه بر انهدام خانه‌های مسکونی، نزدیک به ۱۲۰۰ تن از ساکنان شهر چلیابینسک را روانه بیمارستان کرد.

مرگ هوگو چاوز (۵ مارس)
و نهایتا در گوشه‌ای دیگر از اقیانوس اطلس، در ونزوئلا، مرگ هوگو چاوز اتفاق مهمی بود. برای ایرانیان اما از آن مهم‌تر، درآغوش کشیدن مادر چاوز توسط رئیس جمهور وقت ایران بود. نیکلا مادورو، یکی از نزدیک‌ترین وزرای چاوز جانشین وی شد.


انتخابات در فالکلند (۱۰ مارس)
دهم مارس اکثریت ساکنان جزیره فالکلند در همه پرسی از تمایل خود به تحت قیمومیت انگلیس باقی ماندن خبر دادند. آرژانتین این همه پرسی دو روزه را غیرقانونی خواند. آرژانتین و انگلیس بر سر جزیره فالکلند اختلاف دارند؛ اختلافی که در سال ۱۹۸۲ به جنگی منجر شد که صد‌ها کشته به جا گذاشت.

استعفای پاپ بندیکت و انتخاب پاپ فرانچسکو (۲۸ فوریه)
۲۰۱۳ سال ترک قدرت رهبر کاتولیک‌های جهان پاپ بندیکت شانزدهم بود. پاپی ۸۵ ساله که بیماری را بهانه ترک قدرت قرار داد. او اولین پاپ بعد از ۶ قرن بود که راس کلیسا را‌‌ رها کرد. فرانچسکو، پاپ جدید كه 13 مارس به اين سمت رسيد مبارزه با فقر را در اولویت خود قرار داد.

مرگ مارگارت تاچر (8 آوریل)
مارگارت تاچر، نخست وزیر اسبق انگلیس که در سال‌های پایانی عمرش از بیماری آلزایمر رنج می‌برد هشتم آوریل ۲۰۱۳ بر اثر سکته مغزی درگذشت. خبر مرگ تاچر واکنش‌های متفاوتی در پی داشت. حامیانش یادش را گرامی داشتند و مخالفانش به رقص و پایکوبی مشغول شدند.

بمبگذاری در مسیر دو ماراتون بوستون
(۱۵ آوریل)
پانزده آوریل در بوستون آمریکا، انفجاری مهیب از مهم‌ترین رویداد ورزشی این شهر، کابوسی فراموش ناشدنی ساخت. سه تن کشته و ۲۶۴ تن زخمی شدند. پلیس به دو برادر چچنی الاصل مظنون شد که یکی از آنان در جریان تعقیب و گریز کشته و دیگری دستگیر شد.

فرو ریختن کارخانه در داکای بنگلادش (۲۴ آوریل)
۲۴ آوریل ۱۱۲۷ کارگر که درآمدشان کمتر از
30 یورو در ماه بود به دلیل ویرانی کارگاه تولید پوشاک غیراستاندارد در بنگلادش جان دادند. این کارگران پوشاک مارک‌های مشهور جهان را تولید می‌کردند.

انتخاب نواز شریف به عنوان نخست وزیر پاکستان (۱۱ ماه مه‌)
نواز شریف یازدهم ماه می‌با کسب اکثریت آرای نمایندگان پارلمان پاکستان به عنوان نخست وزیر و رئیس حزب حاکم انتخاب شد. نوازشریف پس از ۱۳ سال به مجلس ملی پاکستان راه یافت و به عنوان بیست و هفتمین نخست وزیر این کشور انتخاب شده است.

آغاز اعتراض‌ها در ترکیه علیه اردوغان (۲۸ مه‌)
اعتراض ‎متحصنین ترکیه به تخریب پارک گزی در استانبول با برخورد خشونت‎آمیز پلیس روبه رو شد. پلیس در ۲۸ ماه مه‌با شلیک گاز اشک آور به سمت معترضان، اعتراض‎‌ها را به شهرهای دیگر کشاند؛ ‌ اعتراض‌هایی که اکنون با افشای فساد بزرگ مالی در ترکیه پایه‌های حکومت اردوغان را نشانه رفته است.

انتخابات ریاست جمهوری در ایران
(14 ژوئن)
انتخابات ۱۴ ژوئن در ایران به هشت سال ریاست جمهوری جنجالی محمود احمدی‌نژاد پایان داد و فصلی جدید را نه تنها در سیاست داخلی ایران که در عرصه سیاست خارجی ایجاد کرد. نتیجه این انتخابات که ایرانی‎های بسیاری را برای ابراز شادمانی به خیابان‌ها کشاند با استقبال گسترده جامعه جهانی نیز روبه رو شد.

افشاگری اسنودن (6 ژوئن)
سازمان‌های امنیتی آمریکا ما را تحت نظر دارد. این سخنان بخشی از افشاگری ادوارد اسنودن کارمند پیشین یکی از سازمان‌های امنیتی بود. افشاگری که هفته‌ها خبر اول رسانه‌ها بود. اسنودن خواست تا جهان بداند، آمریکا هر چند برای عده‌ای سردمدار دموکراسی به شمار می‌رود در عمل اصول دموکراسی را نادیده می‌گیرد.


کودتا علیه محمد مرسی (سوم ژوئيه)
پس از تظاهرات‌های گسترده در مصر، ارتش این کشور به رهبری عبدالفتاح السیسی با اعلام وضعیت اضطراری محمد مرسی را از ریاست جمهوری برکنار و دستور بازداشت گسترده رهبران ارشد اخوان المسلمین را صادر کرد؛ اقدامی که با واکنش‌های ضد و نقیضی روبه رو شد. برخی این اقدام را کودتا و برخی، تلاش ارتش برای حمایت از انقلاب علیه مبارک خواندند.

تولد نوه ملکه سلطنتی در انگلیس (۲۲ ژوئيه)
دو سال پس از ازدواج پر زرق و برق و پر سر و صدای شاهزاده ویلیام و کیت سرانجام تولد فرزند پسر آن‌ها به نام جورج الکساندر لوئیس در 22 ژوئيه اعلام شد. شاهزاده جورج سومین نفری خواهد بود که بر تاج و تخت سلطنت در بریتانیا تکیه خواهد زد.

حمله شیمیایی در سوریه (۲۱ اوت)
جنگ در سوریه که دو ساله شده بود وارد مرحله تازه‌ای شد. گفته شده بمباران شیمیایی جان ۱۳۰۰ تن از جمله ده‌ها کودک را گرفت. دلیل مرگ قربانیان گاز سارین تشخیص داده شد. حمله شیمیایی که هیچ کدام از طرفین دعوا مسئولیت آن را قبول نکردند اما سازمان ملل را شدیدا به تکاپو واداشت.

دادگاه بوشیلای (۲۲ اوت)
محاکمه بوشیلای، دبیر سابق دفتر حزب کمونیست شهر چونگ کینگ در چین، انعکاس خبری گسترده‌ای در جهان داشت. وی که متهم به رشوه خواری، فساد و سوء استفاده از قدرت است در پایان محاکمه از اینکه به جای اعدام با حکم حبس ابد روبه رو شد از دادگاه تشکر کرد. همسر شیلای به قتل یک تاجر انگلیسی محکوم شد.

گروگانگیری در نایروبی (۲۱ سپتامبر)
حمله عده‌ای بنیادگرا به مرکز خرید «وست گیت» در نایروبی فاجعه آفرید؛ آن‌ها به محض ورود، به سوی مردان، زنان و کودکان آتش گشودند و عده‌ای را گروگان گرفتند. در پایان گروگان گیری که چهار روز به طول انجامید، بخش اعظمی از ساختمان ویران شد، ۶۷ تن کشته، ۲۰۰ زخمی و حدود ۴۰ تن دیگر نیز مفقود الاثر شدند.

سومین دور صدارت مرکل
(۲۲ سپتامبر)
آنگلا مرکل با کسب اکثریت مطلق آرای نمایندگان پارلمان فدرال برای سومین بار به حیث صدر اعظم آلمان انتخاب شد. بزرگ‌ترین شگفتی در دولت جدید مرکل، انتخاب یک زن (اورزولا فون دیر لاین) به عنوان وزیر دفاع بود که در تاریخ این کشور بی‌سابقه است.

تعطیلی دولت آمریکا
(اول اکتبر)
پس از ماه‌ها کشمکش دموکرات‌ها و جمهوریخواهان بر سر لایحه بودجه، اوباما اعلام کرد که به دلیل تصویب نشدن بودجه، نهادهای دولتی تعطیل می‌شوند. این نخستین بار پس از ۱۷ سال بود که عدم توافق دولت و کنگره بر سر بودجه باعث تعطیلي دولت آمریکا شد؛ تعطیلی‌اي که ۱۶ روز به طول انجامید.

مرگ نلسون ماندلا
(پنجم دسامبر)
بیوه‌های ماندلا یکدیگر را در فراغ رهبر بزرگ آفریقا درآغوش می‌گیرند. همزمان بسیاری از مردم جهان خصوصا شهروندان آفریقای جنوبی یاد رهبر جنبش ضد‌نژاد پرستی آفریقا را گرامی می‌دارند. بسیاری از رهبران جهان در مراسم درگذشت نلسون ماندلا شرکت می‌کنند.

توفان هایان فیلیپین (هشتم نوامبر)
در بخشی دیگر از آسیا توفان هایان، فیلیپین را در ماتم و عزا فرو برد. هایان با سرعتی معادل ۳۱۵ کیلومتر در ساعت شرق این کشور را درنوردید و صد‌ها تن از فیلیپینی‌ها را به کام مرگ کشاند. هایان بیشترین قربانی را در شهر تاکلوبان گرفت.

توافق هسته‌ای با ایران (۲۴ نوامبر)
«معامله بزرگ قرن» این تعبیر نتانیاهو از توافق هسته‌ای ایران و گروه موسوم به پنج به علاوه یک در ژنو است. توافقی که به اعتقاد ناظران سیاسی، نه تنها معادلات اسرائیل و کشورهای عربی در خاورمیانه که آرایش سیاسی خاورمیانه را به طور کلی تغییر داده است.

برکناری سیلویو برلوسکنی (27 نوامبر)
سنای ایتالیا سیلویو برلوسکنی را به دلیل اثبات فساد مالی وی از جمع سناتور‌ها حذف کرد و از نظر قانونی به دوران حضور برلوسکنی در عرصه سیاسی پایان داد. هرچند برلوسکنی بعد‌ها اعلام کرد که قصد دارد حزب خود موسوم به «فرسا ایتالیا» را مجددا فعال کند.


اعدام شوهر عمه رهبر کره شمالی
(۱۳ دسامبر)
خبر اعدام شوهرعمه رهبر جوان کره شمالی از جمله خبرهایی بود که رسانه‌های خبری دنیا را تکان داد. جَنگ سونگ تِک، یکی از بانفوذ‌ترین دولتمردان کره شمالی به اتهام خیانت اعدام شد. وی با خواهر کیم جونگ ایل، رهبر پیشین کره شمالی ازدواج کرده بود.