عوارض بنزین پتروشیمی به نسل بعدی می‌رسد

محمد اسماعیل اکبری روز سه شنبه در میزگرد تخصصی هوا و سلامت که در حاشیه چهارمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا در سالن همایش های صدا وسیما برگزار شد به تشریح عوارض آلودگی هوا در بروز بیماری های مختلف پرداخت.

وی افزود: رفتار کشورهای در حال توسعه باعث می شود با مسائلی مانند آلودگی هوا مواجه باشیم و مباحثی بوجود می آید که باعث می شود، چنین جلساتی برای بررسی معضل های زندگی انسان در این کشورها تشکیل شود.

معاون سابق سلامت وزارت بهداشت گفت: در مورد آلودگی هوا علاوه بر مباحث مرتبط با سلامت، بحث های اقتصادی بسیار جدی وجود دارد که کمتر به آن پرداخته می شود، علاوه بر آن مسائل اجتماعی متعددی وجود دارد که باید به آنها نیز بپردازیم.

وی گفت: آلودگی هوا عامل بیماری های متعددی از جمله ریوی، گوارشی، روانی و از جمله سرطان است اما چون آمار دقیق ثبت شده، سرطان در کشور نداریم، نمی توانیم بطور دقیق نسبت آلودگی هوا را با سرطان اعلام کنیم.

اکبری افزود: آلودگی هوا مانند بسیاری از معضلات کشور در بسیاری از شهرها و حتی روستاها وجود دارد اما زمانی مسئولان به فکر این معضل می افتند که این مساله شهری و به خصوص تهرانی شده باشد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: اکنون بسیاری از مسئولان از مساله آلودگی هوا و علل و عوامل آن آگاه هستند و دانش لازم در مورد این پدیده وجود دارد آنچه لازم است، شجاعت و لیاقت مسئولانی است که با دلسوزی برای اجرای راه حل ها اقدام کنند.

** تاثیر آلودگی هوا در تغییرات ژنی

وی گفت: سرطان خط آخر بلایای ناشی از آلودگی هواست که سرانجام سازمان بهداشت جهانی در گزارش سال 2013 این واقعیت را پذیرفت. اما خیلی بلایا و بیماری ها تا قبل از سرطان از آلودگی هوا بوجود می آید که کمتر به آن توجه می شود.

اکبری افزود: هر تغییر که در عوامل محیطی ایجاد می شود، می تواند روی تغییرات ژنی هم موثر باشد، حتی هر عمل خوب یا بد می تواند روی ژن تاثیر بگذارد. اگر فردی سر کسی کلاه بگذارید یا برای کسی دعا کند، تاثیر منفی یا مثبت آن روی شناسنامه ژن آن فرد نیز اتفاق می افتد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: در واقع آلاینده های محیطی بخصوص هوا که هر لحظه به آن نیاز داریم، روی نسخه ژن افراد تاثیر می گذارد و حتی می تواند رفتار یک نسل را عوض کند، اگر ژنی بمیرد ممکن است باعث افزایش بیماری هایی مانند ام.اس، دیابت یا بیماری های قلبی شود و اگر ژن آسیب دیده اما نمیرد، می تواند عامل سرطان باشد.

اکبری گفت: همه ما روزی صدها بار دچار سلول های سرطان می شویم اما عملکرد طبیعی بدن، سلول های سرطانی را از بین می برد و مانع بروز بیماری می شود اما اگر عملکرد طبیعی بدن به علت انواع عوامل آسیب زا مانند آلودگی های محیطی مختلف شود، سرطان بوجود می آید.

** دماغ عمل کرده و اسباب بازی، عامل بیماری

وی افزود: اکنون که با دماغ های عمل کرده افراد زیادی در جامعه مواجه هستیم، باید بدانیم که با این کار، افراد دستگاه تصفیه ریزگردها را خاموش می کنند و باید منتظر بیماری باشند.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان وزارت بهداشت گفت: تحقیقات جدید نشان می دهد حتی مواد پلاستیکی و شیمیایی که در اسباب بازی ها وجود دارد یا غذاهای دودی شده نیز می توانند موجب تغییرات ژنی و بیماری های بعدی آن شوند.

اکبری تاکید کرد: بنزین های پتروشیمی که چند سال پیش توزیع شد، ممکن است اثر مستقیم روی سلامت نسل ما نداشته باشد اما با تغییرات ژنی ناشی از آن، روی بچه و نوه های ما تاثیر می گذارد و حتی اگر همه عوامل بیماری زا را متوقف کنیم باید منتظر عوارض این بنزین ها بر سلامت نسل آینده باشیم.

** رشد 6 درصدی سرطان در کشور

وی گفت: رادیکال های آزاد موجود در هوا و برخی مواد غذایی مانند فست فودها عامل انواع بیماری ها به خصوص سرطان هستند، اکنون ابتلا به سرطان در کشور سالانه شش درصد رشد دارد و با وجود عوامل آلاینده محیطی باید منتظر رشد بیشتر سرطان در کشور باشیم.

معاون سابق سلامت وزارت بهداشت افزود: مهمترین سرطان ناشی از آلودگی هوا در نگاه اول سرطان ریه است اما چون سرطان ریه گاهی با سرطان سینه یا بیماریهای دیگر اشتباه می شود، به نظر من اگر بخواهیم یک بیماری را شاخص سنجش میزان تاثیر آلودگی هوا روی سرطان بگیریم، باید روی سرطان گوارش متمرکز شویم.

اکبری گفت: سرطان معده مهمترین سرطان در بین مردان ایرانی است، البته سرطان مری نیز در بسیاری از مناطق کشور شیوع بالایی دارد که یکی از علل اصلی آن مصرف کم سبزی و میوه است.

وی افزود: شیوع سرطان در ایران حدود 600 در یکصد هزار نفر است و گرچه آلودگی هوا بطور مستقیم در بروز این بیماری موثر است، اما یکی از مباحث مهم در بروز سرطان، عوامل عفونی و ویروسی است، 30 درصد موارد سرطان به عوامل عفونی مرتبط است که در زمان آلودگی هوا بیشتر بروز می کنند.