رضاخان چند همسر و فرزند داشت

در پاییز ۱۳۰۴ شمسی، رضاخان به حکومت قاجارها پایان داد و چندماه بعد در چهارمین روز از اردیبهشت ۱۳۰۵ شمسی، رسماً در تهران تاجگذاری کرد. او هنگام تاجگذاری از تاج کیانی (تاج شاهان قاجار) استفاده نکرد و تاج پهلوی به صورت اختصاصی برایش ساخته شد.

رضاشاه پس از رسیدن به سلطنت، تمایل نداشت که مانند شاهان دوره قاجار در کاخ‌های گلستان و صاحبقرانیه، زندگی کند. بنابراین کاخ مرمر را در مرکز شهر بنا کرد و برای ییلاق هم کاخ سعدآباد را بنیان نهاد.

در منابع و نوشته‌های تاریخی، پیرامون همسران و فرزندان رضاشاه گزارش واحدی وجود ندارد، اما با مطالعه منابع گوناگون و بررسی مقایسه‌ای آن‌ها می‌توان روایتی کم‌نقص در این باره ارائه کرد.

رضاخان هنگامی که هجده سال بیشتر نداشت، با «مریم سوادکوهی» دخترعموی خود ازدواج کرد که حاصل آن دختری به نام «همدم السلطنه پهلوی» بود.

پس از چهارده سال زندگی مشترک، همسر نخست رضاخان درگذشت. او یک سال بعد و در سال ۱۲۹۱ برای ادامه خدمت راهی همدان شد و با زنی به نام «صفیه(زهرا) همدانی» ازدواج کرد که نتیجه آن تولد «صدیقه» بود. صدیقه مادر خود را در شیرخوارگی به علت بیماری (یا طلاق) از دست داد و رضاخان سرپرستی او را به یکی از زیردستان امین خود به نام علی‌اکبر کدویی سپرد. وی صدیقه را به عنوان فرزند خویش بزرگ کرد و در سال ۱۲۹۶ با نام خانوادگی خود برای او شناسنامه گرفت.

سومین ازدواج رضاخان در سال ۱۲۹۵ با «تاج‌الملوک آیرملو» بود که چهار فرزند ـ از جمله محمدرضا پهلوی ـ را برای او به دنیا آورد.

پنج سال بعد رضاخان با ملکه توران (قمرالملوک) ازدواج کرد. رضاشاه از وی صاحب یک فرزند پسر شد. برخی منابع می‌گویند این ازدواج به دور از چشم تاج‌الملوک صورت گرفته بود و به همین دلیل به طلاق انجامید. اما تاج‌‏الملوک در خاطرات خود مدعی است که رضاخان با اجازه او تجدید فراش کرد. در این مورد می‏گوید: «بعداً که رضا با اجازه من تجدیدفراش کرد، من اجازه ندادم عصمت و توران را به سعدآباد بیاورد.»

تاج‌‏الملوک در خاطرات خود مدعی است که رضاخان با اجازه او تجدید فراش کرد. او در این مورد می‏‌گوید: «بعداً که رضا با اجازه من تجدید فراش کرد من اجازه ندادم عصمت و توران را به سعدآباد بیاورد.»

آخرین همسر رضاشاه در سال ۱۳۰۲، «عصمت‌الملوک» و در واقع سوگلی او بود. عصمت‌الملوک پنج فرزند به دنیا آورد. او پس از انقلاب اسلامی در ایران ماند و در سال ۱۳۷۴ شمسی در سن ۹۰ سالگی در تهران درگذشت.

بنابراین می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که رضاخان در عمر ۶۷ ساله خود پنج بار ازدواج کرد که همگی آن‌ها پیش از رسیدن به مقام شاهنشاهی بود. حاصل این ازدواج‌ها ۱۲ فرزند بود.