اختلال اوتیستیک چیست و چه ابعادی دارد؟

این اختلال همچنین شامل الگوهای رفتاری تکراری و محدود می باشد. اصطلاح "طیف" در اختلال طیف اوتیسم اشاره به محدوده ی گسترده ای از علائم و شدت آنها دارد. اختلال اوتیسم شامل شرایطی می شود که پیش از این به صورت جداگانه در نظر گرفته میشدند : اوتیسم، سندرم آسپرگر، اختلال تجزیه ای دوران کودکی و اختلال فراگیر رشد طبقه بندی نشده. برخی از مردم هنوز از اصطلاح "سندرم آسپرگر" استفاده می کنند که عموماً تصور می شود که در انتهای اختلال طیف اوتیسم قرار دارد.

اختلال اوتیستیک چیست؟
درمانگر بالینی گروه همراه اختلال اوتیستیک رادر بخش مشاوره کودک بیشتر مورد توجه قرار میدهد .این بیماری نخستین بار توسط کانر در ۱۹۴۳ معرفی شد و به همین علت به سندرم کانر نیز شهرت دارد. این بیماری یک مورد در هر ۵۰۰۰ کودک گزارش شده است. و در اکثر کتب روانپزشکی بیماری را یک مورد در ۲۰۰۰ تولد می دانند و تعداد پسران ۴تا ۵ برابر بیشتر از دختران گزارش می دهند و دختران بیمار دارای علائم عقب ماندگی شدیدتر و اکثراً درای سوابق خانوادگی اختلالات درکی هستند. اختلال اوتیسم شامل شرایطی می شود که پیش از این به صورت جداگانه در نظر گرفته میشدند : اوتیسم، سندرم آسپرگر، اختلال تجزیه ای دوران کودکی و اختلال فراگیر رشد طبقه بندی نشده. برخی از مردم هنوز از اصطلاح "سندرم آسپرگر" استفاده می کنند که عموماً تصور می شود که در انتهای اختلال طیف اوتیسم قرار دارد.

اختلال اوتیستیک از چه سنی ایجاد می شود؟
علائم اختلال اوتیستیک در سال های اول زندگی شروع می شود. والدین اغلب در سال های دوم و سوم به ناراحتی کودک پی می برند، ولی آنچه مسلم است بیماری حتما قبل از سی ماهگی شروع می شود. کودکان، اغلب علائمی از اوتیسم را در اولین سال زندگی خود نشان میدهند. تعداد کمی از کودکان در سال اول رشد طبیعی دارند، و بین ۱۸ و ۲۴ ماه، زمانی که علائم اوتیسم ظاهر می شوند، یک دوره رگرسیون (از دست دادن عملکرد اکتسابی) را در پیش می گیرند. با وجود اینکه، هیچ درمانی برای اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد، درمان اولیه می تواند تغییر بزرگی را در زندگی بسیاری از این کودکان ایجاد کند.

برخی از کودکان، علائم اختلال طیف اوتیسم را در اوایل نوزادی نشان میدهند، مانند کاهش ارتباط چشمی، عدم واکنش به اسم خود یا بی تفاوتی نسبت به اطرافیان خود. دیگر کودکان ممکن است اولین ماهها یا سال های زندگی خود، به طور طبیعی رشد کنند، اما سپس به طورناگهانی عقب نشینی میکنند، پرخاشگر می شوند یا مهارت های زبانی خود را که از پیش کسب کرده اند، از دست می دهند. علائم معمولاً با سن ۲ سالگی نمایان می شوند. هر کودکی با اختلال طیف اوتیسم، احتمال دارد که الگو و سطح شدت منحصر به فرد خود را از عملکرد پایین گرفته تا عملکرد بالا داشته باشد.

برخی از کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دارای مشکل در یادگیری هستند و برخی از آنها دارای نشانه های هوش کمتر از حد طبیعی هستند. دیگر کودکان مبتلا به این اختلال، از بهره هوشی طبیعی رو به بالایی برخوردارند. آنها به سرعت یاد می گیرند، اما هنوز در ارتباط برقرار کردن و به کارگرفتن دانسته های خود در زندگی روزمره و مطابقت با موقعیت های اجتماعی با مشکل مواجه اند. گاهی اوقات تشخیص شدت این اختلال به دلیل ترکیب علائم خاص در هر کودک دشوار است. به طور کلی این موضوع، براساس سطح نقص و چگونگی توانایی آنها بر عملکرد می باشد. در بخش زیر برخی از علائم رایج نشان داده شده توسط افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم آمده است: همه ی ما در زندگی با روزهای خوب و بدی روبه رو می شویم و حال ما همیشه در حال تغییر است، ولی با وجود اختلال بای پولار (اختلال دو قطبی) سپری کردن روزهای تلخ به شدت آزار دهنده تر می شود. فردی که با این نوع اختلال درگیر است در انجام کارهای روزانه دچار مشکل شده و ارتباط بر قرار کردن با دیگران برایش چالش بر انگیز می شود.

یک کودک یا بزرگسال مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است دارای مشکلاتی در مهارت های اجتماعی و تعاملات اجتماعی باشد که شامل هر یک از نشانه های زیر می شود:
- به اسم خود واکنش نشان نمی دهد یا گاهی اوقات آن را نمی شنود.
- در برابر نوازش کردن و بغل کردن مقاومت نشان می دهد و به نظر می رسد که تنهایی بازی کردن را ترجیح می دهد و در دنیای خود سیر می کند.
- ارتباط چشمی ضعیفی دارد و احساسات در چهره او پیدا نیست.
- صحبت نمی کند یا با تأخیر صحبت می کند یا توانایی پیشین برای گفتن کلمات یا جملات را از دست می دهد.
- نمی تواند گفتگو را آغاز کند یا آن را ادامه دهد، یا مکالمه را فقط برای درخواست کردن یا برچسب زدن به وسایل شروع می کند.
- با لحن یا ریتم غیر طبیعی صحبت می کند و ممکن است از آواز یا صحبت های روبات مانند استفاده کند.
- کلمات یا عبارتها را کلمه به کلمه تکرار می کند اما نحوه استفاده از آنها را درک نمی کند.
- به نظر نمی رسد که سؤالات یا راهنمایی های ساده را درک کند.
- احساسات خود را بیان نمی کند و به نظر می رسد که از احساسات دیگران بی خبر است.
- برای نشان دادن علاقه ی خود به اشیا، به آن اشاره نمی کند و آن را نمی آورد.
- به طور نامناسب و منفعل، پرخاشگر یا خشن وارد یک تعامل اجتماعی می شود.
- در تشخیص نشانه های غیر کلامی ، همچون تفسیر حالات چهره دیگران، وضعیت بدنی یا تن صدا با مشکل مواجه است.

یک کودک یا فرد بزرگسال مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است علایق، فعالیت ها، یا الگوهای رفتاری تکراری و محدودی داشته باشد که شامل هر یک از علائم زیر می شود:
- حرکات تکراری مانند تاب خوردن، چرخیدن یا دست زدن انجام می دهد.
- فعالیت هایی را مانند گاز گرفتن یا ضربه به سر انجام می دهد که می تواند موجب آسیب خودش شود.
- روتین ها و یا تشریفات خاصی را انجام می دهد و با کوچکترین تغییر آشفته می شود.
- در هماهنگی مشکل دارد و یا الگوهای رفتاری عجیب و غریب، مانند دست و پا چلفتی بودن یا راه رفتن روی پنجه پا دارد و زبان بدن اغراق آمیز و عجیبی دارد.
- علاقمند به جزئیات یک شیء مانند چرخ های یک ماشین اسباب بازی می باشد، اما هدف کلی یا عملکرد آن وسیله را متوجه نمی شود.

هر نوزادی با سرعت منحصر به فرد خود رشد می کند و بسیاری از آنها در زمان بندی دقیق مطابق با برخی از کتاب های والدگری رشد نمی کنند. اما کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم معمولاً برخی از نشانه های رشد تأخیری را پیش از ۲ سالگی نشان می دهند. اگر شما نگران رشد کودک خود هستید یا مشکوک هستید که کودک شما ممکن است مبتلا به اختلال طیف اوتیسم باشد، در مورد نگرانی های خود با پزشکتان صحبت کنید.

علائم مربوط به اختلال می تواند مرتبط با دیگر اختلالات رشدی باشد.
علائم اختلال اوتیسم، اغلب در اوایل رشد کودک در زمانی که تأخیرهای آشکاری در مهارت های زبانی و تعاملات اجتماعی وجود دارد، ظاهر می شوند.

پزشک شما ممکن است چند آزمایش مربوط به رشد را برای شناسایی تأخیر رشدی کودک شما در مهارت های شناختی، زبانی و اجتماعی، توصیه کند:

در شروع بیماری کودک علاقه ای به وقایع اطراف خود حتی محرکات شنوائی، محبت پدر- مادر و اطرافیان نشان نمی دهد. بطوری که بعد از مدتی والدین نسبت به شنوائی کودک مشکوک می شوند. اما آزمایشات، اختلال شنوائی را نشان نمی دهند. کودک صدا را می شنود ولی نسبت به آن توجهی ندارد و به قول روانکاوان درک صدا را انکار می کند و وانمود می کند که صدایی نشنیده است. در حالی که در مقابل بعضی اصوات آشنا به خوبی واکنش نشان می دهد و حتی ممکن است از شنیدن آن خوشحال شود. همین مسئله نمایانگر سالم بودن شنوائی است.

از خصوصیات تقریباً همیشگی این کودکان گوشه گیری و تمایل شدید به تنهایی، وسواس، اضطراب است. وجود مادر یا اطرافیان و حتی در آغوش گرفتن و نوازش کودک، واکنشی در او ایجاد نمی کند. این کودکان اغلب از نظر مادران کودکانی آرام و بدون دردسرند. بعضی مادران شکایت می کنند که کودکشان لبخند نمی زند، نوازش کردن و بوسیدن را دوست ندارد و چنانچه در آغوشش بگیرند مانند مجسمه می ماند و تقلا می کند تا هر چه زودتر رهایش کنند.

اگر راه رفتن را آموخته باشد همیشه در حال فرار از دیگران است. بودن یا نبودن مادر برایش علی السویه است بطوری که اگر مادر وارد اتاق شود کودک خوشحال نمی شود، و بعد از خارج شدن مادر از اتاق ناراحت نمی شود. صدا، گفتگوی دیگران و حتی حرکت اسباب بازیها در اطراف کودک نظر او را جلب نمی کند. بطور کلی این کودکان خیلی خونسرد و در مقابل محبت دیگران واکنش های جسمی و روانی از خود نشان نمی دهند. بسیار ساکت هستند و اگر آنها را تنها بگذارند راحت تر به نظر می رسند، ولی در مواقعی بی نهایت ناراحت و بیقرار و پرخاشگر می شوند و صداهای عجیب و غریب از خود در می آورند.

به خود سیلی می زنند، موهای خود را می کنند. این کودکان خود را بطور غیر طبیعی بی نیاز از دیگران می دانند. مثلاً اگر کودک مبتلا به اوتیسم خود را زخمی کند کمتر گریه می کند و اگر تب کند و یا ناراحتی داشته باشد از دیگران تقاضای کمک نمی کند. این علائم نمایانگر اختلالات حسی در این کودکان است. ارتباط عاطفی با این کودکان به سختی امکان پذیر است. عدم واکنش از طرف کودک اغلب باعث می شود که والدین او را کودکی خودخواه قلمداد کنند.

در این کودکان صحبت کردن تکراری و یکنواخت و جمله سازی همیشه ناقص است، فرهنگ لغات بسیار ضعیف است و حتی کودک معنی : " بله" را نمی داند. به همین جهت در مکالمه با دیگران اغلب جملات گفته شده را بطور طوطی وار و بدون درک مفهوم تکرار می کند. بیمار برای خود از ضمیر " شما " و برای دیگران ضمیر " من " را استفاده می نماید. این کودکان به اسباب بازی مخصوصاً بازی با مهره ها علاقه عجیبی دارند و جالب اینکه طرز چیدن مهره ها و تعداد آنها در خاطر کودک باقی می ماند بطوری که اگر یکی از آنها گم یا مهره ای جابجا شود کودک با یک نگاه متوجه آن می شود. این کودکان حتی به وضع یکنواخت وسایل خانه و طرز چیدن آنها عادت می کنند و هر تعویض یا تغییری در اثاثیه باعث ناراحتی او می شود.

کودکان مبتلا به اوتیسم بعضی کارها را از روی عادت یا براساس آداب مخصوصی انجام می دهند مانند راه رفتن روی نوک انگشتان، تکان دادن دستها در مقابل چشم، پیچیدن نخ و سیم به دور انگشت و همچنین حرکات تکراری و یکنواخت سر و بدن یا تحریک کردن بدن خود مانند استمناء و نظایر آن. این کودکان در یادگیری مقاومت زیادی به خرج می دهند و منفی گری فراوانی دارند مثلا کمتر غذا خوردن با قاشق و چنگال را یاد می گیرند. کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا زیبا، خوش هیکل، و دارای نیروی بدنی زیادی هستند و در برخورد اول باهوش بنظر می رسند.

علل بیماری اوتیسم
اختلال طیف اوتیسم هیچ علت شناخته شده ای ندارد. با توجه به شدت اختلال و این حقیقت که علائم و شدت اختلال متفاوت می باشند، علت های احتمالی بسیاری وجود دارند. هم ژنتیک و هم محیط می تواند نقش مهمی را ایفا کند.

ژنتیک
چندین ژن مختلف در اختلال طیف اوتیسم درگیر هستند. برای برخی از کودکان، اختلال طیف اوتیسم می تواند مربوط به اختلال ژنتیکی همچون سندرم Rett یا سندرم x شکننده باشد. برای برخی دیگر، تغییرات ژنتیکی (جهش ها) ممکن است احتمال خطر اختلال طیف اوتیسم را افزایش دهند. هنوز ژن های دیگر ممکن است بر رشد مغزی یا روش ارتباطی سلولهای مغزی تأثیر بگذارند یا شدت علائم را تعیین کنند. برخی از جهش های ژنتیکی به نظر می رسد که ارثی باشند، درحالیکه دیگر موارد خود به خود رخ می دهند.

عوامل محیطی
محققان در حال حاضر در جستجوی این هستند که عواملی همچون عفونت های ویروسی، داروها یا عوارض در طول بارداری یا آلاینده های هوا نقش مهمی در ایجاد اختلال طیف اوتیسم ایفا می کنند.

هیچ ارتباطی میان واکسن ها و اختلال اوتیسم وجود ندارد.
یکی از بزرگترین بحث ها در مورد اختلال طیف اوتیسم، در مورد این می باشد که آیا ارتباطی میان اختلال و واکسن های کودکی وجود دارد. علیرغم تحقیقات وسیع، هیچ پژوهش قابل اطمینانی، ارتباط بین اختلال طیف اوتیسم و هر نوع واکسنی را نشان نداده است. در حقیقت، پژوهش اصلی که سالها پیش جرقه ای برای این بحث بوده است، به علت طراحی ضعیف و روش های تحقیق سؤال برانگیز کنار گذاشته شده است. اجتناب از واکسیناسیون در دوران کودکی می تواند کودک شما و دیگران را در معرض خطر ابتلا به بیماری (سیاه سرفه، سرخک یا اوریون) و سرایت آن به دیگران قرار دهد.

عوامل ایجاد کننده اختلال اوتیستیک
تعداد کودکانی که مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده می شوند، روبه افزایش است. مشخص نیست که این امر مربوط به شناسایی دقیق تر و گزارش آن می باشد یا افزایش واقعی در تعداد موارد و یا هر دو. اختلال طیف اوتیسم، کودکان تمام قشرها و ملیت ها را تحت تأثیر قرار می دهد، اما عوامل خاصی، احتمال خطر ابتلای کودک را افزایش می دهند.

این عوامل شامل موارد زیر می باشند:

جنسیت کودک شما: پسران، ۴ برابر بیشتر از دختران در معرض ابتلای اختلال طیف اوتیسم قرار دارند.

سابقه خانوادگی: خانواده هایی که یک کودک مبتلا به طیف اوتیسم دارند، احتمال بیشتری وجود دارد که کودک دیگر آنها نیز مبتلا به این بیماری شود. حتی این امر غیر معمولی نیست که والدین یا خویشاوندان کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، دارای مشکلات جزئی در مهارت های ارتباطی یا اجتماعی خود باشند یا رفتارهای خاص این بیماری را انجام دهند.

سن والدین: ممکن است میان کودکان متولد شده از والدین مسن تر و اختلال طیف اوتیسم ارتباطی وجود داشته باشد، اما به تحقیقات بیشتری برای تثبیت این ارتباط نیاز است.

مشکلاتی که اوتیسم در زندگی ایجاد می کند وجود مشکلاتی در رفتار، ارتباطات و تعاملات اجتماعی می تواند منجر به مسائل زیر شود: مشکلاتی در مدرسه و در یادگیری موفق مشکلات اشتغال ناتوانی در مستقل زندگی کردن انزوای اجتماعی استرس در خانواده قربانی شدن و مورد اذیت و آزار قرار گرفتن

پیشگیری از بیماری اوتیسم
هیچ راه پیشگیری از اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد، اما گزینه های درمانی موجود می باشند. تشخیص زودهنگام و مداخله در روند بیماری میتواند بسیار مفید باشد و رشد رفتاری، مهارتی و زبانی کودک را بهبود بخشد.

گرچه، مداخله در هر سنی می تواند سودمند باشد. علی رغم اینکه کودکان ، معمولاً از این علائم اختلال طیف اوتیسم، فراتر نمیروند، اما ممکن است یاد بگیرند عملکرد درستی داشته باشند.

روان درمانی کودک بخصوص به صورت رفتار درمانی، اقتصاد ژتونی و شرطی کردن برای کمک به این افراد لازم است. تحقیقات نشان می دهد که حرکات تکراری و یکنواخت این کودکان نسبت معکوس با اکتساب رفتارهای اجتماعی دارد، یعنی هر قدر این کودکان رفتارهای اجتماعی بیشتر بیاموزند اعمال غیرعادی در آنها کمتر مشاهده می شود.

همچنین ملاحظه شده است که هر چه بیشتر به اعمال غیرعادی آنها توجه شود باعث تشدید این اعمال می گردد. با ایجاد تقلیدهای کلامی و غیر کلامی این کودکان می توانند حرف زدن بزرگسالان را تقلید کنند و به تدریج صحبت کردن را بیاموزند. و خواندن و نوشتن و رفتارهای اجتماعی را با تقلیدهای غیر کلامی بیاموزند.