جاده های آدم خوار!

تحریریه پارسینه: این اولین بار نیست و البته که امیدواریم آخرین بار باشد! واژگونی اتوبوس دانش آموزان مدرسه استعدادهای درخشان در کرمان که با شور و شعف راهی اردوی شهدا شده بودند تا چند ساعتی را کنار هم طی کنند، در روزهای گذشته خبرساز شد. در این حادثه چهار دانش آموز نوجوان در کسری از ثانیه جان شیرین خود را از دست دادند تا در ماه‌های پایانی سال، خانواده‌هایشان داغدار شوند و لباس سیاه به تن کنند. همچنین در این حادثه 33 دانش‌آموز در بیمارستان‌های مهرگان و باهنر بستری شدند و خاطره‌ای تلخ و ناگوار گوشه ذهنشان نقش بست. واژگونی اتوبوس مدارس، مساله تازه ای نیست. این حادثه با واکنش رئیس جمهور نیز روبه رو شد: «وقوع حادثه تلخ و دلخراش واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان‌ شهر کرمان‌ در جاده شهداد که منجر به جان‌باختن و مجروح‌شدن تعدادی از این دانش‌آموزان عزیز شد، موجب تأثر عمیق اینجانب و آحاد مردم ایران شد. با ابراز همدردی با خانواده محترم آنان، این ضایعه ناگوار را به جامعه فرهنگی، مردم کرمان به‌ویژه خانواده‌های داغدیده تسلیت می‌گویم و از درگاه خداوند متعال برای جان‌باختگان علو درجات، برای خانواده‌ها صبر و اجر و برای مصدومان شفای عاجل خواستارم. وقوع و تکرار این‌گونه حوادث تلخ در کشور غیرقابل توجیه بوده و لازم است ضمن بررسی دقیق علل وقوع حادثه از سوی دستگاه‌های نظارتی و معرفی عاملان و مقصران، اقدامات موثر و کارآمد برای جلوگیری از تکرار چنین رخدادهای تأسف‌بار صورت گیرد. از همه مسئولان استانی و دستگاه‌های امدادی هم می‌خواهم تا تمام تلاش خود را برای مداوای مجروحان، کاهش آلام آسیب‌دیدگان و دلجویی از خانواده‌های داغدیده به‌کار گیرند.» همچنین زهرا پزشکیان، دختر رئیس جمهور نیز عازم کرمان شد و در دیدار با خانواده های دغدار با آنها همدردی کرد. 

اتفاقی که تازه نیست!

در سال های گذشته اتوبوس های بسیاری که راهی اردوهای مدارس بودند و دانش آموزان را حمل می کردند یا واژگون شده اند یا اینکه برایشان حادثه پیش آمده است و باعث شده تا دانش آموزان در این راه جان خود را از دست بدهند. در سال ۱۳۹۱ در سانحه ای که برای یک اتوبوس موسوم به «راهیان نور» که عازم اردوی مناطق جنگی جنگ ایران و عراق بود، ۲۶ دانش‌آموز دختر ساکن استان چهارمحال و بختیاری کشته شدند. در سال ۱۳۹۵ یک اتوبوس حامل دانش‌آموزان استان چهارمحال و بختیاری در مسیر برگشت از مشهد واژگون شد و دو دانش‌آموز کشته شدند. واژگونی اتوبوس حامل دختران دانش‌آموز از استان هرمزگان که عازم اردوی شیراز بودند در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۹۶ در نزدیکی داراب استان فارس رخ داد که در پی آن ۹ نفر کشته و ۳۴ نفر زخمی شدند. حال ۱۳ تن از مصدومان وخیم گزارش شده‌است. ساعت چهار صبح روز جمعه، ۱۰ شهریور ۱۳۹۶ اتوبوس حامل دختران دانش‌آموز راهنمایی و دبیرستانی در نزدیکی بخش جنت در شهرستان داراب در استان فارس واژگون شد که بر اثر این حادثه ۴۴ نفر کشته و زخمی شده‌اند. مجروحان این حادثه ۳۳ دختر دانش آموز هستند که به بیمارستان منتقل شدند حال ۱۰–۱۳ نفر از آنان وخیم است. این دانش‌آموزان ساکن شهرستان‌های رودان، میناب حاجی‌آباد و هرمز از استان هرمزگان عضو گروه فرزانگان تشکیلات سازمان دانش‌آموزی از دوره متوسطه اول و دوم؛ عازم شیراز بودند تا در اردوی قطبی - ملی شرکت کنند. در این حادثه خانم مربی سرپرست اردو و کمک‌راننده اتوبوس نیز جان خود را از دست دادند. در سال ۱۳۹۵ یک اتوبوس حامل دانش‌آموزان استان چهارمحال و بختیاری در مسیر برگشت از مشهد واژگون شد و دو دانش‌آموز کشته شدند.

خودروهای ناایمن؛ بلای جان شهروندان

این آمار و ارقام، تنها بخشی از حوادثی است که برای اتوبوس مدارس افتاده و منجر به حادثه شده است. فرسودگی اتوبوس و خطای انسانی و همچنین نامناسب بودن جاده ها از جمله عواملی است که منجر به افزایش تصادفات در کشور شده است. به گفته سردار احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی برخی از خودروهای ایرانی ارابه مرگ هستند: «باید بدانیم که 50 الی 60 درصد علت تصادفات فوتی مربوط به خودروهای ناایمن است، چراکه در تصادفات نتوانسته است جان سرنشین را حفظ کند؛ موضوع ایمنی خودرو در کاهش جان باختگان تصادف نقش اصلی دارند.» وی با گلایه از وضعیت بد ایمنی خودروهای داخلی، به خودروسازان پیشنهاد داد خودشان و خانواده هایشان از پایین ترین مدل خودرویی که تولید کرده به مدت زیادی استفاده کنند تا مشخص شود ضریب اعتماد آنها به وسیله ای که تولید کرده اند، چقدر است! اردیبهشت 1403: طبق اعلام پزشکی قانونی، در سال گذشته تعداد تلفات حوادث رانندگی با رشد 2.8 درصدی به 20 هزار و 45 نفر رسید که از این تعداد 15 هزار و 854 نفر مرد و چهار هزار و 191 نفر زن هستند.

سال گذشته بیشترین آمار تلفات تصادفات به ترتیب در استان های فارس با هزار و 614 مورد فوتی، تهران با هزار و 449 مورد فوتی و سیستان و بلوچستان با هزار و 436 مورد فوتی بود و کمترین آمار تلفات نیز در استان های ایلام با 173 مورد فوتی، کهگیلویه و بویراحمد با 224 مورد فوتی و اردبیل با 243 مورد فوتی ثبت شده است.

همچنین 13 هزار و 770 نفر در محورهای برون شهری، چهار هزار و 930 نفر در مسیرهای درون شهری، هزار و 120 نفر در مسیرهای روستایی و مابقی کشته‌ها نیز در سایر مسیرها جان خود را از دست داده‌اند. در سال گذشته بیشترین تعداد جانباختگان حوادث رانندگی با دو هزار و 50 فوتی مربوط به شهریور ماه و کمترین آن با هزار و 411 مورد مربوط به ماه بهمن بوده است. طبق این گزارش تعداد کشته‌های تصادفات از سال 1391، به کمتر از 20 هزار و در برخی موارد به 15 هزار کشته در سال رسیده بود، اما متاسفانه در سال گذشته با ثبت 20 هزار و 45 کشته در حوادث رانندگی، پس از گذشت 11 سال آمار تلفات تصادفات مجدد از مرز 20 هزار نفر عبور کرد این درحالی است که از سال 1391 تا پایان 1401 آمار کشته‌های تصادفات همواره کمتر از 20 هزار نفر بود. در سال 1402، تعداد 391 هزار و 69 نفر نیز در تصادفات مصدوم شدند و به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند که 275 هزار و 800 نفر از آنان مرد و 115 هزار و 269 نفر زن بودند. تعداد مصدومان تصادفات سال 1402 نیز نسبت به سال قبل از آن 5.9 درصد بیشتر شده است. اما در اسفند سال گذشته آمار کشته های تصادفات با کاهش 16.4 درصدی، از هزار و 754 کشته در اسفند سال 1401، به هزار و 459 کشته در اسفند سال گذشته رسیده است. در این ماه 26 هزار و 997 مصدوم حوادث رانندگی نیز به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند که تعداد آنان 4.2 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل از آن است.

اعداد و ارقام تکان دهنده!

آمارها تکان دهنده هستند و نشان از فاجعه بار بودن وضعیت خودروها و همچنین جاده ها در کشور و البته رانندگان پرخطر دارند. وقوع حادثه برای دانش آموزان کرمانی و همچنین دیگر حوادث جاده ای، این سوال را به ذهن متبادر می کند که چرا با وجود اجرای طرح‌های گوناگون و متنوع هنوز نمودار تصادفات مسیر صعودی را دنبال می‌کند در حالی که در بسیاری از کشورها با وجود کاهش نیروی انسانی در جاده‌ها توانستند تصادفات و تلفات جاده‌ای را تا حد چشمگیری کاهش دهند؟ وقوع این حوادث درحالی است که تنها چند قدم به آغاز سفرهای نوروزی باقی مانده است؛ سفرهایی که هر سال با حوادث بسیار زیادی روبه رو می شوند و جان های زیادی را به کام مرگ می کشانند.