تمجید داوران خارجی جشنواره جهانی فجر از ایران

در نهمین روز جشنواره جهانی فیلم فجر داوران بخش‌های مختلف این رویداد در نشست خبری در پردیس چارسو حاضر شده و ضمن پاسخ به سوالات از جشنواره و فیلم‌های ایرانی و کشور ایران هم صحبت کردند.

در بخش «جلوه گاه شرق» «روسودان گلورژیدزه» و خسرو معصومی و از جمع داوران «بین الادیان» هم اینیس گیل و داگلاس فالسون در این نشست بودند.

خسرو معصومی در اظهاراتی با اشاره به اولین تجربه داوری اش در این جشنواره از پذیرفته نشدن فیلم‌های ایرانی در در جشنواره کن گفت و افزود: جای تعجب است که امسال در جشنواره فیلم کن هیچ فیلم ایرانی به عنوان نماینده نداشتیم.

امیر اسفندیاری معاون بین‌الملل جشنواره که ریاست نشست‌ها را برعهده داشت، درباره بخش «بین الادیان» توضیح داد که در دیگر جشنواره‌ها داوران «بین الادیان» جایزه کلیسای کاتولیک را به فیلم‌ها می‌دهند ولی برای جشنواره فجر تقاضا شده این جایزه بین الادیان باشد و داوران این بخش را سازمان سیگنس معرفی کرده‌اند.

در این بخش، فالسون حضورش در این جشنواره را تجربه‌ای شگفت انگیز دانست و گفت: قبل از حضور در این جشنواره، پیش بینی خاصی از آن نداشتم اما امروز می‌توانم بگویم که فراتر از توقع من عمل کرد. سینمای ایران سینمایی شگفت‌انگیز است و امیدوارم فیلم‌های بیشتری از این کشور در دنیا نمایش داده شود.

در ادامه وانگ ژیائوشوای، پیتر فلایشمان، مایک فان دائم، مظفر اوزدمیر، نرگس آبیار و نوید محمدزاده داوران بخش مسابقه بین الملل «سینمای سعادت» در نشست حاضر شدند.

به گفته اسفندیاری ۱۵ فیلم در این بخش شرکت داشت که ۳ فیلم از ایران و ۱۲ فیلم از کشورهای دیگر بودند اما در کلِ جشنواره، ۶۴ کشور شرکت کردند.

میتوسکا به عنوان یکی از اعضای هیأت داوران بخش «سینمای سعادت» در سخنانی بیان کرد: علاوه بر ۱۵ فیلم بخش مسابقه بین‌الملل، ۱۵ فیلم کوتاه دیدم و تعدادی فیلم خارج از این بخش را نیز در روزهای برگزاری جشنواره تماشا کردم. در اروپا این شانس را نداریم که فیلم‌هایی از کشورهای مختلف ببینیم. انتخاب هوشمندانه فیلم‌ها و داوری‌ها لذت بخش بود.

فان دائم نیز درباره نحوه شکل گیری تعامل با سایر داوران عنوان کرد: در این بخش ۷ داور با ۴ زبان مختلف که با سه مترجم همکاری می‌کردند حضور داشتند که کار سختی بود ولی از نتیجه کار راضی هستیم و تلفاتی هم نداشتیم!

او در پاسخ به این که آیا در این بخش تمایل داوران به انتخاب ژانرهایی خاص یا فیلم‌هایی کمتر تجاری بوده است، توضیح داد: طبیعتاً اختلاف نظرهایی بین ما وجود داشت. گاهی می‌خواهیم فیلم‌های رایج «مین استریم» (عامه پسند) را ببینیم گاهی فیلم‌های هنری اما اکثر فیلم‌های حاضر در جشنواره جهانی فیلم فجر خوب بود و در فرآیند داوری به مشکلی برنخوردیم. همچنین اگر در یک فستیوال فیلم‌های بد و خوب در کنار هم نباشند، داوری معنایی ندارد.

نرگس آبیار نیز در این باره توضیح داد: در سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر فیلم‌ها ویترین متنوعی از موضوعات مختلف نظیر محیط زیست، وحدت بین ادیان، تم نوستالژی، کودکانه، داستان‌هایی درباره جنگ جهانی دوم را به تصویر کشیدند که مجموعه این ژانرها انتخاب را برای داوران سخت کرد. در این شرایط اولویت موضوعی برای دنیای کنونی را مدنظر قرار دادیم. همچنین فیلم‌های خوبی در مجموع در جشنواره شرکت داشت و من به شخصه فیلم‌های کوتاه را بیشتر دوست داشتم.

او در پاسخ به اینکه آیا کشور سازنده فیلم در داوری اش تأثیر داشته است؟ گفت: ملاک اصلی ما فیلم خوب بود اما یادم …

در ادامه، یکی از داوران خارجی از فیلم مصائب شیرین انتقاد کرد و نمایش آن را در جشنواره تعجب برانگیز دانست که به نظر می‌رسد بیشتر بخاطر ارتباط برقرار نکردن با آن و ندیدن مصائب شیرین یک باشد.‌

سپس «لابینا میتوسکا» دیگر داور مسابقه بین‌الملل عنوان کرد: قبل از اینکه به ایران بیایم تصمیم داشتم با خانواده ام بیایم ولی اطرافیانم ترسیده بودند و می‌گفتند واقعاً چنین تصمیمی دارم؟ اما الان باید بگویم شما سینما و کشور محشری دارید. شما تاریخ، سنت، فرهنگ و سینمای بی نظیری دارید و دیروز که از شیراز برمی‌گشتیم دختر ۶ ساله من می‌گفت که ای کاش برای همیشه اینجا بمانیم.‌

«فلایشمان» دیگر داور بخش «سینمای سعادت» نیز درباره علاقه مندان به سینما در ایران گفت: تحت تأثیر شور و اشتیاق مخاطبان سینما در ایران هستم. مخاطبان سینما در ایران آنقدر پخته، هوشمند و آگاه هستند که هر فیلمی را از هر جای جهان ببینند و درک کنند.

«وانگ ژیائوشوای» نیز که با توجه به تفاوت فرهنگ‌ها به شوخی اشاره کرد در این چند روز یک پاکسازی بدنی داشته است، در پاسخ به این که از نگاهش مشخصه‌های فنی و هنری جشنواره جهانی فیلم فجر نسبت به دیگر کشورها چه بود، گفت: همیشه دوست دارم فیلم‌های تکنیکی ببینم و در این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر شاهد نمایش چنین فیلم‌هایی بودم. پیش از این همیشه فیلم‌های ایرانی را در سایر جشنواره می‌دیدم و این اولین بار بود که فیلم‌های ایرانی را در ایران و همراه با مخاطبان این کشور دیدم و دقت کردم که حاضران در سالن گام به گام در سالن با فیلم ارتباط برقرار می‌کنند. در چین هم این طور است و اکثر چینی‌ها دوست دارند بیشتر فیلم‌های چینی را ببینند تا فیلم‌های آمریکایی.

«فان دائم» داور مسابقه بین‌الملل در پاسخ به پرسشی درباره ویژگی فیلم‌های ایرانی و قابلیت‌های آن برای عرضه بین المللی عنوان کرد: داستانی که جهانی باشد همیشه مخاطب خواهد داشت و فیلم‌های ایرانی ویژگی‌های جهانی دارند. اگر این فیلم‌ها یک مشکل خود را حل کنند از نظر موفقیت‌های بین‌المللی پیشرفت بیشتری خواهند داشت و آن نحوه ترجمه و زیرنویس است که با غرب تفاوت دارد. اگر فیلم‌های ایرانی به روش غربی زیرنویس شوند تا ۳۰ درصد موفقیت بیشتری کسب خواهند کرد. زیرنویس آثار ایرانی بسیار پر واژه‌اند و بسیار سریع می‌گذرند. حتی برای یک انگلیسی زبان نیز دنبال کردن این زیرنویس‌ها دشوار است. صنعت سینمای ایران باید متخصصانی در این حوزه را به خدمت بگیرد تا افراد بیشتری از آن بهره ببرند.

«مظفر اوزدمیر» دیگر داور بخش مسابقه بین‌الملل با اشاره به بهترین فیلمی که در جشنواره دیده است، اظهار کرد: بهترین فیلمی که در جشنواره جهانی فیلم فجر دیدم، «دونده» بود که من را به خود جذب کرد. دنیا گویی در این فیلم میان یک آتش سوزی است و امیروی دونده به سمت خنکایی می‌رود. ضربه‌ای را که او به یخ‌ها می‌زد بسیار دوست داشتم و فیلمبرداری آن صحنه شبیه یک سحر و جادو بود.

در ادامه داوران بخش «نتپک» حاضر شدند که اعجاز گل داور این بخش گفت: تجربه آشنایی من با سینمای ایران به ۳۰ سال گذشته برمی‌گردد. فکر می‌کردم آن زمان قرار است فیلمی پروپاگاندا ببینم اما فیلم‌های آن سال‌ها نظیر «خانه دوست کجاست» این مضمون را نداشت. همچنین فیلم‌های باران، رنگ خدا و بچه‌های آسمان ساخته مجید مجیدی را بعدها از سینمای ایران دیدم. در ادامه سینمای ایران با فیلم‌هایی نظیر «جدایی نادر از سیمین» موفق تر شد. این سینما در حال حاضر در سطح بین‌المللی ایستاده است و از نظر بازیگری، ویژگی‌های فنی، کارگردانی و… در شرایط خوبی قرار دارد.

غلامرضا موسوی داور ایرانی بخش «نت پک» نیز عنوان کرد: فرصت خوبی برای همراهی با این تیم داوری در «نت پک» فراهم شده بود؛ افرادی حرفه‌ای که باعث شدند بعد از مدت‌ها فیلم مستند تماشا کنم و از دیدن آنها لذت ببرم. کیفیت آثاری که دیدیم بسیار بالا بود.

بهروز شعیبی دیگر داور این بخش نیز با اشاره به دو نکته درباره بخش «فیلم‌های اول» و تجربه داوری آثار آن عنوان کرد: در این بخش با مجموعه‌ای از فیلم‌های اول خوب رو به رو بودیم. ۱۲ فیلم خوب دیدیم که قابل بحث بودند. حضور دو داور غیر ایرانی اهمیت زیادی داشت. غسان سلهب و العرادی علاوه بر فیلمسازی، سینمای ایران را می‌شناختند و در این باره با یکدیگر گفتگو می‌کردیم.

وی افزود: جلساتی که درباره جمع بندی فیلم‌ها برگزار شد برای من جنبه آموزش داشت و امیدوارم نتیجه درستی صورت گرفته باشد. در بخش فیلم‌های اول تنها یک انتخاب داشتیم و این اتفاق ما را محدود می‌کرد.