چرا نخبگان مهاجرت می کنند؟

یک جوان نخبه بابلی که هم اکنون دانشجوی دوره دکترای برق دانشگاه کالیفرنیای سن دیه گوی آمریکا است، ضعف نظام آموزشی، نبود زیرساخت‌های لازم و جاذبه‌های مادی را مهم‌ترین عوامل مهاجرت نخبگان از کشور دانست.

سینا ملکیان که رتبه دوم کنکور سراسری سال ۹۱ را داشت و دانش آموخته کارشناسی برق دانشگاه صنعتی شریف است، یکشنبه شب در نشستی با عنوان ' بررسی روند مهاجرت نخبگان ایران ' گفت:: نظام آموزشی ایران در فرار نخبگان اثر گذار است و باید روشش را اصلاح کند.
وی با اعلام این که نظام آموزشی ایران در یک سیستم نخبگان را شناسایی و آماده مهاجرت می‌کند، افزود: نظام آموزشی ما از دوران ابتدایی به گونه‌ای طراحی شده است که نخبگان را شناسایی و با هزینه‌های فراوان آنان را تا دانشگاه پرورش می‌دهد، اما قادر به جذب این نیرو‌های نخبه نیست.
او ادامه داد: سیستم آموزشی ایران در حال حاضر به گونه‌ای عمل می‌کند که جوانان نخبه را مانند یک میوه رسیده آماده مهاجرت می‌کند و متاسفانه اراده‌ای جدی برای اصلاح این روش و حفظ نخبگان وجود ندارد.
ملکیان گفت: در هیچ جای دنیا مدارس خاص وجود ندارد که تیزهوشان و نخبگان را جدا و با صرف هزینه‌های زیاد آموزشی از بیت المال آنان را آماده کند، ولی قادر نباشد به کارشان گرفته و حفظشان کند.
این دانشجوی نخبه مازندرانی افزود: بنده به عنوان رتبه دوم کنکور سراسری سال ۹۱ به همراه ۲۳۰ دانش آموز نخبه دیگر در رشته برق دانشگاه شریف پذیرفته شدیم، ولی نیمی از این افراد به کشور‌های مختلف به خصوص آمریکا مهاجرت کردند.
وی ادامه داد: اگر ما بتوانیم حتی در مرحله پایانی که دانشجویان ما قصد مهاجرت دارند، آنان را در کشور نگه داریم یک گام مثبت برداشته ایم، ولی متاسفانه در حال حاضر این اراده وجود ندارد.
** نبود زیرساخت برای جذب نخبگان
ملکیان نبود زیرساخت برای جذب نخبگان را هم دیگر علت مهاجرت آنان برشمرد و توضیح داد: مهاجرت نخبگان از ایران دلایل زیادی دارد که مد گرایی، جاذبه‌های خوب مادی و اشتغال و امکانات آموزشی کشور‌های پذیرش کننده نخبگان مهاجر و از سویی دیگر عدم امکانات داخلی و اراده قوی در حفظ نیرو‌های نخبه در ایران از جمله آنهاست.
وی افزود: به عنوان مثال اگر در هر ورودی ۲۰۰ دانشجوی نخبه در رشته برق دانشگاه شریف تحصیل کنند، ولی حتی یک کارخانه تولید موبایل و صنایع مرتبط در کشور وجود نداشته باشد تا این نخبگان را پس از فارغ التحصیلی جذب و مشغول کار کند، راهی جز مهاجرت برایشان باقی نمی‌ماند.
این دانش آموخته نخبه دانشگاه شریف گفت:: بنده که در آمریکا مشغول تحصیلم، استادان و دانشجویان ایرانی زیادی را می‌بینم که اتفاقا بسیار وطن پرست و علاقه‌مند به کشور خودشان هستند، اما نبود زیرساخت‌های صنعتی در کشور و عوامل جانبی دیگر سبب شده است تا مهاجرت کنند.
وی افزود: اگر می‌توانستیم به خوبی از حضور نخبگان بهره بگیریم، تردیدی نداشته باشیم که این افراد امروز می‌توانستند نوسانات بازار ارز و طلا را به خوبی کنترل کنند و این افراد زمینه توسعه کشور را فراهم می‌کردند.
دانشجوی نخبه بابلی دانشگاه کالیفرنیای سن دیه گو گفت:: اگر ما بخواهیم راهکار مناسبی برای جلوگیری از فرار نخبگان در کشور ارائه دهیم باید به لحاظ سیاسی و اداری برای این نخبگان در کشور مشکلی ایجاد نشود و از سوی دیگر سیستم آموزشی ما اصلاح شود و علوم انسانی که در تمام دنیا مدیران خوبی در کشور‌های دیگر تربیت می‌کند، جدی‌تر گرفته شود.
وی اضافه کرد: باید امکانات اقناع کننده‌ای برای نخبگان فراهم شود چرا که حمایت‌هایی که در حال حاضر بنیاد نخبگان ارائه می‌کند جذابیت چندانی ندارد و از همه مهم‌تر این که عزم و اراده جدی باید برای حفظ این نخبگان وجود داشته باشد.
نشست بررسی روند مهاجرت نخبگان ایران به میزبانی و دعوت حزب اتحاد ملت ایران اسلامی در خانه اصلاحات بابل برگزار شد.
در پایان این نشست معلمان سینا ملکیان از وی تجلیل کردند.