تجارت غیرقانونی کره شمالی: از مواد مخدر تا ساخت کاخ

مجسمه نخستین رییس جمهور نامیبیا در مقابل موزه یابود صلح این کشور

به گزارش خبرنگار «پارسینه» به نقل از یورونیوز، با وجود اعمال تحریم‌های گسترده بین‌المللی علیه کره شمالی و انزوای طولانی‌مدت این کشور به دلیل فعالیت‌های هسته‌ای، پیونگ‌یانگ به‌خوبی توانسته است از عهده تأمین نیازهای مالی خود برآید و در فوریه سال ۲۰۱۶ میلادی سریع‌ترین نرخ رشد اقتصادی خود طی ۱۷ سال گذشته را تجربه کند.

در کنار تبادلات تجاری قانونی این کشور با همسایگان و دیگر کشورها، بخش عمده این موفقیت اقتصادی مرهون فعالیت غیرقانونی گسترده شرکت‌های کره شمالی در خارج از این کشور است.

از جمله فعالیت‌های بسیار درآمدزا برای پیونگ‌یانگ، تشکیل شبکه پیچیده‌ای از تبادلات کالا و ارز است که عمدتاً در چین و توسط شرکت‌هایی با ظاهر قانونی انجام می‌شود و این فرصت را برای کره شمالی فراهم می‌کند تا به بازارهای بین‌المللی دسترسی پیدا کند.

بنا بر تحقیقات کنگره آمریکا در سال ۲۰۰۸ میلادی، این دست فعالیت‌ها هرساله بین ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد دلار برای این کشور درآمدزایی داشته و به پیونگ‌یانگ کمک کرده است تا کالاهای موردنیاز خود را در خارج از کشور تهیه و ثبات اقتصادش را تضمین کند.

دیپلمات‌های کره شمالی نیز به‌طور گسترده‌ای در فعالیت‌های تجاری کشورشان مشارکت دارند و مصونیت‌های دیپلماتیک به آنها برای انجام فعالیت‌های تجاری و مشارکت در طرح‌های مختلف کمک می‌کند.

به عنوان مثال در سپتامبر سال ۲۰۱۶ میلادی وزارت دادگستری آمریکا گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌داد چگونه یک شرکت چینی فعال در زمینه ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی به یکی از ابزارهای اقتصادی مهم کره شمالی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا تبدیل شده بود. این شرکت دستکم ۲۲ شرکت مختلف را از جزایر ویرجین بریتانیا تا هنگ‌کنگ و انگلستان فعال کرده بود تا بتواند برای کره شمالی به معاملات گسترده بپردازد. تنها به کمک این شرکت، بانک‌های کره شمالی توانسته بودند معاملاتی به ارزش ۱.۳ میلیارد دلار را از مسیرهایی ناشناخته انجام دهند.

همچنین بنا بر گزارش سیا، کره شمالی به‌طور گسترده در قاچاق مواد مخدر به‌ویژه در انتقال محموله‌های بزرگ هروئین و متافتامین فعالیت دارد.

سرمایه‌گذاری در سرزمین‌های خارج از دسترس آمریکا

هنگامی که موضوع معاملات غیرمعمول مانند خرید و فروش اسلحه مطرح می‌شود، کره شمالی آماده است با رژیم‌هایی که آمریکا، چین و اروپا نمی‌خواهند با آنها وارد معامله شوند، به داد و ستد بپردازد. همیشه در خارج از قلمرو کشورهایی که ایالات متحده آمریکا می‌تواند با تحریم‌های سنگینش به آنها ضربه بزند، جایی برای فعالیت کره شمالی وجود دارد؛ از جمله در آفریقا.

در سراسر قاره آفریقا، سال‌هاست که دولت‌های مختلف در سکوت در حال داد و ستد با کره شمالی هستند.

به گفته سازمان ملل متحد بسیاری از قراردادهای دولت‌های آفریقایی با شرکت مانسودائه (Mansudae) شرکت دولتی بسیار ثروتمند کره شمالی منعقد شده است.

هوگ گریفیتس، هماهنگ‌کننده هیئت کارشناسان سازمان ملل متحد در موضوع کره شمالی با اشاره به اینکه ده‌ها میلیون دلار توسط کره شمالی در آفریقا سرمایه‌گذاری شده است، می‌گوید: «شرکت مانسودائه دستکم در ۱۴ کشور آفریقایی ساخت و سازهای گسترده‌ای انجام داده است. ساخت و ساز در تمام بخش‌ها؛ از ساخت کارخانه‌های مهمات گرفته تا ساخت کاخ ریاست جمهوری و یا مجتمع‌های آپارتمانی. قراردادها حتی شامل ساخت یادبود قهرمانان نیز می‌شود».

از جمله بناهای یادبود عظیمی که توسط این شرکت ساخته شده است، می‌توان به یک بنای یادبود ۴۰ متری در داکار، پایتخت سنگال برای قهرمانان استقلال این کشور و شبیه مجسمه‌های کیم ایل سونگ و کیم جونگ ایل، رهبران پیشین کره شمالی و همچنین به بنای یادبود سم نوجوما، رئیس‌جمهوری پیشین نامیبیا اشاره کرد.

نامیبیا نیز از دیگر کشورهای آفریقایی است که همکاری‌های گسترده‌ای با کره شمالی دارد و به‌تازگی ساخت کاخ ریاست جمهوری این کشور و همچنین ساخت مجسمه‌ای عظیم مقابل این کاخ توسط کارشناسان کره شمالی به پایان رسیده است. دولت نامیبیا گرچه اذعان دارد که با کره شمالی قرارداد داشته اما معتقد است که خلافی انجام نداده است زیرا تمام این توافقات قبل از اعمال تحریم‌های سازمان ملل امضا شده است.

دولت نامیبیا همچنین همکاری‌های گسترده‌ای با یکی دیگر از شرکت‌های کره شمالی دارد؛ شرکتی به نام کومید (KOMID) یا «شرکت بازرگانی توسعه معادن کره» که از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا به عنوان عمده‌ترین شرکت فروش اسلحه در کره شمالی محسوب می‌شود.

شرکت مانسودائه در سال ۲۰۱۶ میلادی و شرکت «کومید» در سال ۲۰۰۹ میلادی به فهرست تحریم‌های بین‌الملل اضافه شده‌اند.

برای کشورهایی مانند نامیبیا که اخیراً یک کمک ۶۰ میلیون دلاری نیز دریافت کرده، داشتن ارتباطات با کره شمالی ناخوشایند است. به همین دلیل نامیبیا اصرار دارد که تمام فعالیت‌های کره شمالی در این کشور را که با تحریم‌های سازمان ملل ارتباط داشته، متوقف کرده است. با این وجود شواهد نقض این ادعا را ثابت می‌کند و گزارش‌های متعددی از فعالیت‌های متخصصان پیونگ‌یانگ در محیط‌های پنهان از انظار، منتشر می‌شود.

در نزدیکی ویندهوک، پایتخت نامیبیا همچنین یک معدن قدیمی مس به یک تأسیسات نظامی تبدیل شده است.

به گفته کارشناسان سازمان ملل، نامیبیا با کارگران و شرکت‌های کره شمالی قراردادی برای ساخت یک کارخانه مهمات امضا کرده است، اقدامی که نقض آشکار تحریم‌های سازمان ملل محسوب می‌شود. پس از پیگیری‌های بازرسان سازمان ملل، سرانجام نامیبیا اعلام کرد که فعالیت‌های این کارخانه در ژوئن سال ۲۰۱۶ میلادی متوقف شده است اما کارشناسان این سازمان تاکنون هیچ سندی مبنی بر بسته شدن این کارخانه یا ترک کارگران از سوی این دولت دریافت نکرده‌اند.

معاون نخست‌وزیر نامیبیا نیز اعلام کرده است که کارگران کره‌ای این کشور را ترک کرده‌اند اما هیچ اطلاعات دقیق‌تری درباره زمان ترک کارگران و توقف ساخت و سازها ارائه نداده است.

جمهوری دموکراتیک کنگو، اوگاندا و آنگولا از دیگر کشورهایی هستند که شرکت‌های کره شمالی در آنجا مشغول فعالیت‌های گسترده‌ای هستند. این کشورها از فوریه گذشته تاکنون به تحقیقاتی که در این باره از سوی سازمان ملل انجام شده است، پاسخی نداده‌اند.

در تازه‌ترین گزارش کارشناسان سازمان ملل که در ماه سپتامبر منتشر شد، موزامبیک و تانزانیا نیز متهم به همکاری و عقد قرارداد با کره شمالی برای توسعه فعالیت‌های نظامی خود شدند.

حسن عباس، سخنگوی دولت تانزانیا این اتهامات را رد و اعلام کرده است که اگرچه در گذشته روابطی با کره شمالی داشته اما پس از آغاز تحریم‌ها این روابط قطع شده است.

اوگاندا نیز اگرچه تأیید کرده که قراردادهایی نظامی با کره شمالی داشته است اما ادعا می‌کند که این قراردادها به پایان رسیده‌اند و محدود به آموزش هنرهای نظامی به نیروها و افزایش سطح قابلیت‌های نظامی می‌شدند.

جمهوری بنین، بوتسوانا، گینه استوایی، اتیوبی، ماداگاسکار، مالی و زیمبابوه از دیگر کشورهایی هستند که متخصصان و کارگران کره شمالی در آن مناطق مشغول کار هستند.

کره شمالی و کشورهای آفریقایی ارتباطات تاریخی نزدیکی با یکدیگر دارند و پیش از این نیز فعالیت‌های کره‌ای‌ها در خاک آفریقا بیش از ساخت مجسمه‌های برنزی و گلوله بوده است.

کیم ایل سونگ رهبر پیشین کره شمالی، خود را رهبر واقعی برای کمونیست جهانی می‌دانست و در دهه ۶۰ میلادی آفریقا زمین باروری برای ایده‌های او محسوب می‌شد. به‌ویژه آنکه یکی از افتخارات او کمک به انقلاب‌ها در سراسر جهان بود.

کره شمالی برای تقویت جنبش‌های آفریقا، پول و اسلحه و متخصص نظامی در اختیارشان می‌گذاشت و این حمایت‌ها برای سال‌های طولانی ادامه داشت. بر این اساس خانواده کیم دستکم برای دو نسل فعالیت‌های نظامی گسترده‌ای در آفریقا داشتند و این نقش به عنوان یک میراث قوی در این خانواده باقی ماند.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کره شمالی یکی از مهم‌ترین حامیانش را از دست داد و به همین دلیل پیونگ‌یانگ از سفارتخانه‌های خود در دیگر کشورها خواست به‌طور جدی وارد فعالیت‌های تجاری شوند. اکنون نیز با اعمال تحریم‌های بیشتر از سوی جامعه بین‌الملل و همچنین همسایه بزرگ این کشور یعنی چین، تلاش شرکت‌های کره شمالی برای توسعه برنامه‌های اقتصادی و کسب درآمد بیشتر، افزایش یافته است.