دعوا بر سر سند تک‌صفحه‌ای مذاکرات وین

الیاس نادران، نماینده مجلس نهم می‌گوید پول پرداخت شده متعلق به دولت نیست. هنوز 10 مرداد نوبت به پرداخت اولین قسط فرانرسیده که بحث بر سر مالکیت آن دامنه‌دار شده است. مقامات اقتصادی دولت یازدهم اما نظر دیگری دارند، اکبر ترکان مشاور رئیس‌جمهور و مسعود نیلی دیگر مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور معتقدند پول‌های آزاد شده متعلق به دولت است. اما ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود. در آن سوی آب‌ها هم جدال جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها بالا کشیده.

سناتورهای جمهوری‌خواه لایحه‌ای را به سنای آمریکا ارسال کرده‌اند که بر اساس آن 28 نوامبر (7 آذر) به‌عنوان مهلت پایانی برای مذاکره هسته‌ای با ایران باشد نه 3 آذر. بر اساس این گزارش، باب کراکر سناتور جمهوری‌خواه ایالت تنسی که رهبری ائتلاف فوق را برعهده دارد، خواهان اعمال تحریم علیه ایران در صورت نرسیدن به توافق هسته‌ای شده است. وی در این زمینه گفت: ضرورت دارد که در این مرحله مشخص گردد دیگر تمدیدی در کار نخواهد بود؛ اگر آژانس اطلاعات ملی آمریکا همراهی ایران در مسیر توافقات صورت گرفته را تائید نکند، تحریم‌هایی که تا کنون برطرف شده‌اند مجددا برقرار خواهند شد.

همچنین قرار است وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا و دیوید کوهن معاون وزارت خزانه‌داری در امور مالی تروریسم در جلسه‌ای در کمیته روابط شورای خارجی سنای آمریکا در تاریخ 29 جولای ، 3 روز دیگر در زمینه بررسی آخرین تحولات صورت گرفته در زمینه ایران حاضر شوند.

یک سند تک‌صفحه‌ای، روزهای پایانی مذاکرات ایران و 1+5 در وین مورد توافق طرفین قرار گرفت، طبق این سند تک‌صفحه‌ای ایران و اعضای گروه 1+5 در روز شنبه 30 دقیقه بامداد به توافقی دست یافتند که همه از آن تعبیر به توافق یک صفحه‌ای (non-paper) می‌کنند. در هفته‌ای که گذشت پس از حدود 18 روز مذاکرات و رایزنی‌های فشرده در وین و در ششمین دور مذاکرات مربوط به راه‌حل جامع هسته‌ای (برنامه اقدام مشترک جامع) و پس از آنکه در آخرین روزهای شش ماه اول گام نخست‌ توافقنامه ژنو (29تیرماه - 20 جولای) نتوانستند به توافقنامه جامع دست یابند، این مذاکرات برای چهار ماه آینده تا 3آذر1393 (24 نوامبر 2014) تمدید شد.

آن‌گونه که سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای پس از اعلام این توافق توسط محمدجواد ظریف و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جمع خبرنگاران عنوان کرد: مذاکرات فشرده‌ای درخصوص شرایط و چگونگی این تمدید صورت گرفت و نهایتاً یک سند توضیحی یک صفحه‌ای به‌صورت غیررسمی (non-paper) آماده شد. طرفین در این سند توضیحی یک صفحه‌ای نحوه تمدید دوره گام اول توافق ژنو را بیان کرده‌اند.

محتوای سند
بر اساس این سند دولت آمریکا متعهد شده است با همان شرایط و ضوابط تفاهم ژنو که در واقع آزادسازی مبلغ 2/4 میلیارد دلار را در مقابل رقیق‌سازی و اکسیدسازی مواد 20 درصد مقرر ساخته بود، این‌بار مبلغ 2 میلیارد و 800 میلیون دلار از دارایی‌های مسدودشده جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور را ظرف این 4ماه آزاد کند.

جزئیات پرداخت‌ها
این مبلغ در 6قسط 500 میلیون دلاری و دو قسط 400 میلیون دلاری، در فواصل زمانی تقریباً هر سه هفته یک بار به شرح جدول زیر پرداخت خواهد شد.براساس این گزارش، در این سند Non- Paper مقرر شده که دو طرف به اجرای مؤثر و به موقع اقدامات مندرج در برنامه اقدام مشترک همچنان ادامه دهند. آمریکا در این سند توضیحی پذیرفته است که پرداخت به موقع این مبالغ را به نحوی ممکن کند که از بروز اشکالات و تأخیراتی که در 6ماهه گذشته رخ داده بود خودداری شود.

علاوه بر این کشورهای اروپایی و آمریکا پذیرفتند که در اجرای مؤثرتر لغو تحریم‌های بیمه، شرایطی را در نظر بگیرند که با توجه به کوتاه بودن تمدید چهار ماهه تفاهم ژنو، چنانچه خسارتی در طول دوره 4ماهه رخ دهد، پرداخت مربوطه بعد از 4ماه نیز بتواند صورت گیرد. این تـعهد جدیـد از سوی آمریکا اطمینان خاطر بیشتری برای شرکت‌های بیمه‌گذار، به‌خصوص برای بیمه حمل و نقل دریایی از جمله بیمه نفتکش‌ها برای حمل نفت ایران، ایجاد خواهد کرد و برخی از تردیدهای آنها را پوشش خواهد داد.

براساس این سند توضیحی، جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرده که برنامه از پیش طراحی شده خود را برای تهیه سوخت راکتور تحقیقاتی تهران ادامه خواهد داد و به‌طور مشخص 25 کیلو از اکسید 20 درصد خود را به صفحه‌های سوخت برای مصرف راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل خواهد کرد. ایران همچنین براساس برنامه طراحی شده خود، مواد غنی شده زیر 2 درصد خود را، که اضافات ناشی از فرآیندهای ناقص قبلی است، به هگزافلوراید اورانیوم طبیعی برخواهد گرداند تا آماده غنی‌سازی مجدد شوند.

تعهدات دو طرف
براساس این سند توضیحی یک صفحه‌ای غیررسمی (non-paper) دو ابهام مشخص در اجرای توافق ژنو که نسبت به نحوه دسترسی آژانس به کارگاه‌های ساخت قطعات و نیز تولید سانتریفیوژهای جدید بود نیز در این سند توضیحی، به‌گونه‌ای که هیچ تعهدی فراتر از توافق ژنو برای جمهوری اسلامی ایجاد نکند، مرتفع شده است.

به گزارش روزنامه آرمان، لازم به ذکر است بر اساس توافق وزرای خارجه ایران و 1+5 به همراه کاترین اشتون در ژنو3 در تاریخ سوم آذر ماه قرار شد در ازای برخی اقدامات از سوی ایران مبلغ 2/4 میلیارد دلار از درآمدهای بلوکه شده ایران حاصل از فروش نفت طی هشت قسط به حساب بانک مرکزی ایران واریز شود که مرضیه افخم روز چهارشنبه، اول مردادماه در نشست هفتگی با خبرنگاران از پرداخت قسط هشتم خبر داد و روز پنجشنبه نیز خبرگزاری رویترز در خبری اعلام کرد که هند آخرین قسط مربوط به توافقنامه ژنو به مبلغ 550 میلیون دلار را به حساب ایران واریز کرده و بر این اساس کل هشت قسط مربوط به 6ماه اول گام نخست این توافقنامه به حساب ایران واریز شد. البته پرداخت قسط آخر منوط به تائید پایبندی ایران به تعهداتش براساس توافقنامه ژنو توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود که روز یکشنبه 29 تیرماه آژانس با صدور گزارشی این موضوع را تائید کرد.