غیبت بزرگان سینما در ضیافت فجر سی و پنجم

به گزارش خراسان با مروری بر عناوین فیلم‌های سینمایی که در چند ماه اخیر اخبار تولید آن‌ها منتشر یا گزارش تحویل آن‌ها به دبیرخانه جشنواره فجر ارائه‌شده و همچنین آثاری که در تب‌وتاب حضور در سی و پنجمین جشنواره فجر مراحل فنی را پشت سر می‌گذارند می‌توان دریافت امسال حضور فیلم اولی‌ها و استعدادهای جوان در جشنواره فجر پررنگ است والبته نسل میانی هم حضور مؤثری در این رویداد سینمایی دارند.
با نگاهی به فهرست همین فیلم‌ها می‌توان به این نکته حسرت برانگیز رسید که شمار بسیاری از کارگردانانی که سال گذشته در جشنواره حضور داشتند، امسال هیچ اثری در این اتفاق سینمایی ندارند و مهم‌تر این‌که کارگردانان پیشکسوت، صاحب نام و مطرح سینماکه نامشان به جشنواره فجر اعتبار می دهد و حضورشان رونق زیادی به حال و هوای این رویداد بزرگ سینمایی می‌بخشد غایبان بزرگ جشنواره فجر هستندوجای خالی شان به شدت به چشم می آید. اگر چه امسال حضور برخی کارگردان‌ها در جشنواره فجر به خاطر پایان نیافتن مراحل فنی فیلم هایشان با اما و اگر همراه است ولی در این نکته تردیدی نیست کارگردان‌های مطرح سه نسل تاریخ سینمای ایران غایبان اصلی جشنواره سی و پنجم فجرهستند.

داریوش مهرجویی

آخرین حضور داریوش مهرجویی در جشنواره فیلم فجر به سال 92 برمی‌گردد که فیلم «اشباح» را در این رویداد سینمایی داشت وبازیگران نقش مکمل زن (ملیکا شریفی‌نیا و هنگامه حمید زاده) دیپلم افتخار این جشنواره را کسب کردند . گرچه امسال زمزمه‌هایی مبنی بر حضور مهرجویی در جشنواره شنیده می‌شد، اما با توجه به این‌که هنوز هیچ‌کدام از فیلم‌هایش را کلید نزده است باید او را یکی از غایبان بزرگ جشنواره امسال دانست.مهرجویی قرار بود «سنتوری 2» یا«مونا» را جلوی دوربین ببرد ولی هیچ‌کدام از این دو پروژه آماده ساخت نشد. در سی‌وپنج دوره برگزاری جشنواره فجر مهرجویی حضوری نسبتاً پررنگ داشته است مهرجویی درطول این سال‌ها برنده جایزه ویژه هیئت‌داوران برای «نارنجی‌پوش»، برنده جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران برای «سنتوری»، برنده جایزه بهترین فیلم برای «مهمان مامان»، نامزد جایزه بهترین فیلم‌ برای «درخت گلابی»، برنده سیمرغ بهترین کارگردانی برای «پری»، برنده سیمرغ بهترین فیلم‌نامه برای «سارا» و برنده سیمرغ بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه برای «هامون» شده است.


بهرام بیضایی

آخرین حضور بهرام بیضایی در جشنواره فجر سال 87 با فیلم« وقتی همه خوابیم » است که برای این فیلم نیز نامزد دریافت سیمرغ بهترین کارگردانی شد.بیضایی سال 73 به خاطر نگارش فیلم‌نامه«روز واقعه» که خودش آن را کارگردانی نکرد و شهرام اسدی پشت دوربین این فیلم رفت نامزد دریافت سیمرغ بهترین فیلم‌نامه جشنواره فجر شد. «شاید وقتی دیگر » بیضایی درسال 66نامزد لوح زرین بهترین تدوین این جشنواره بود.فیلم «مسافران» نیز سال 70نامزد و بهترین کارگردانی ،برنده جایزه ویژه هیئت‌داوران و نامزد بهترین تدوین شد .بیضایی سال 79 نیز برای فیلم «سگ‌کشی» دو سیمرغ ، بهترین فیلم‌نامه و تدوین را گرفت. این فیلم همچنین نامزد بهترین کارگردانی بهترین‌ فیلم شد. بهرام بیضایی که اغلب برای ساختن فیلم‌هایش با مشکلات فراوان روبه‌رو بوده و فیلم‌های« چریکه تارا» و «مرگ یزدگرد» وی تاکنون در محاق توقیف است اوایل پاییز 89، به همراه همسرش مژده شمسایی به دعوت دانشگاه استنفورد برای تدریس سینما موقتا به آمریکا سفر کرد.

ناصر تقوایی

ناصر تقوایی چند سالی است عطای کارگردانی فیلم را به لقایش بخشیده و جای خالی‌اش در جشنواره نیز به‌شدت احساس می‌شود. کارگردانی که حضورش در هر دوره از جشنواره رونق‌بخش آن دوره بوده است. فیلم«ناخدا خورشید» تقوایی اقتباسی از «داشتن و نداشتن» ارنست همینگوی وبرترین اقتباس سینمایی سینمای ایران محسوب می‌شود و جایزه یوزپلنگ برنز جشنواره مهم لو کارنو را گرفت و در پنجمین دوره جشنواره فجر برنده سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد (داریوش ارجمند)، برنده لوح زرین بهترین بازیگر نقش دوم مرد (سعید پور صمیمی)،نامزد بهترین بازیگر نقش دوم مرد (فتحعلی اویسی)،نامزد بهترین کارگردانی ، نامزد بهترین فیلم ، نامزد بهترین فیلم‌برداری (مهرداد فخیمی)و نامزد بهترین موسیقی متن شد. « ای ایران» نیز سال 68 به دلایلی از بخش مسابقه جشنواره فجر کنار گذاشته شد. «کاغذ بی‌خط» (1380) آخرین حضور تقوایی در جشنواره فجر است که سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را برایش به ارمغان آورد.


ابراهیم حاتمی کیا

سال گذشته ابراهیم حاتمی کیا با فیلم «بادیگارد» در جشنواره حضور داشت، فیلمی که انتظار خیلی‌ها را برآورده نکرد و چندان موردتوجه داوران نیز قرار نگرفت. در حالی که بیشتر فیلم‌های وی در دوره‌های گذشته جشنواره حداقل در دو رشته نامزد دریافت و حتی موفق به کسب تندیس ‌شده اند. حاتمی کیا تاکنون دو بار برای فیلم‌های «آژانس شیشه‌ای» و «به رنگ ارغوان» موفق به کسب سیمرغ بهترین کارگردانی شده و سایر فیلم‌هایش نیز در بخش‌های مختلف موردتوجه داوران قرارگرفته است. امسال خبرهایی مبنی برساخت فیلم با موضوع اتفاقات سوریه به کارگردانی حاتمی کیا شنیده شد، ولی با تکذیب این خبر از سوی این کارگردان نام حاتمی کیا نیز در فهرست غایبان جشنواره فجر امسال قرار گرفت.

رسول صدر عاملی

آخرین حضور این کارگردان در جشنواره فیلم فجر سال 88 است که صدر عاملی با فیلم «زندگی با چشمان بسته» در این رویداد سینمایی حضور داشت. اوج درخشش این کارگردان در جشنواره فجر زمانی است که فیلم‌هایی با نگاه اجتماعی می‌سازد. «من ترانه 15 سال دارم» و «دختری با کفش‌های کتانی» ازجمله آثار وی به شمار می روند که ردپای مسائل اجتماعی به‌وضوح در آن‌ها حس می‌شود و موردتوجه منتقدان و تماشا گران قرار گرفتند. گرچه صدر عاملی در همان سال‌های نخست که به سمت کارگردانی آمده بود با فیلم «گل‌های داوودی» در سومین جشنواره فجر درخشید. جای خالی رسول صدر عاملی به‌عنوان یک فیلم‌ساز اجتماعی بیش از این که در دوره‌های اخیر که فیلمی به کارگردانی او در جشنواره حضور نداشته حس شود، زمانی نمود می یابد که کیفیت آثار اخیر او مثل «شب»، «هر شب تنهایی»، «زندگی با چشمان بسته» و ... پایین آمد و نگاه اجتماعی در کارهای جدیدش کمرنگ شد.


کمال تبریزی

کمال تبریزی سال گذشته با فیلم « امکان مینا» در جشنواره حضور داشت «امکان مینا» بااینکه در اکران عمومی آن‌چنان مورد استقبال قرار نگرفت اما در جشنواره فجر نامزد بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین فیلم‌برداری، بهترین فیلم‌نامه ، بهترین موسیقی متن،بهترین تدوین، بهترین چهره‌پردازی و بهترین طراحی صحنه و لباس شد و درنهایت محمدرضا علیقلی و سعید ملکان برنده سیمرغ بلورین شدند. تبریزی از سال گذشته بیش از این‌که به فکر ساخت اثری سینمایی باشد تمرکزش را روی به سرانجام رساندن سریال «سرزمین کهن» گذاشته است تا شاید بتواند آن را در سال 96 روی آنتن ببرد.

رخشان بنی اعتماد

رخشان بنی اعتماد پس از ساخت فیلم پرحاشیه «قصه‌ها» دیگر سراغ ساخت فیلمی جدید نرفته است. بیشتر فیلم‌های وی در دوره‌های مختلف جشنواره فجر موردتوجه قرار گرفته اند و این کارگردان مطرح سینما نیز تاکنون سیمرغ بهترین کارگردانی را از دهمین جشنواره فجر برای «نرگس»، جایزه بهترین فیلم‌نامه رااز سیزدهمین دوره برای «روسری آبی»، جایزه ویژه هیئت‌داوران را برای «بانوی اردیبهشت» و جایزه ویژه هیئت‌داوران را برای اپیزود «ننه گیلانه» دریافت کرده است. دیگر فیلم‌های او ازجمله «قصه‌ها» در جشنواره‌های مطرح جهانی موردتوجه قرار گرفت و برنده جایزه ویژه هیئت‌داوران آسیا پاسیفیک و همچنین برنده جایزه بهترین فیلم‌نامه از هفتاد و یکمین دوره جشنواره فیلم ونیز شد.

رضا میر کریمی

فیلم‌های میر کریمی معمولاً در دوره‌های مختلف موردتوجه داوران قرارگرفته است. این کارگردان سال گذشته با فیلم «دختر» در جشنواره فجر حضور داشت، فیلمی که در مقایسه با آثار قبلی کارگردانش نتوانست نظر مثبت مخاطبان و منتقدان را جلب کند. میر کریمی امسال در حالی از غایبان جشنواره است که فیلم‌های «زیر نور ماه» ، «این جا چراغی روشن است»، «خیلی دور، خیلی نزدیک»، «به همین سادگی» و «یه حبه قند» او موردتوجه داوران جشنواره فجر قرار گرفت و علاوه بر دریافت سیمرغ از جشنواره فجر در چندین جشنواره بین‌المللی نیز درخشیدند.

مجید مجیدی

مجید مجیدی 9 سال است که در جشنواره فیلم فجر غیبت دارد. مشغله مجیدی برای ساخت فیلم «محمد رسول ا... (ص)» در این سال‌ها او را از کارگردانی اثری دیگر دورکرد تا او نیز یکی دیگر از غایبان جشنواره امسال به شمار آید. فیلم‌های مجیدی علاوه بر جشنواره‌های خارجی در داخل کشور نیز موردتوجه قرارگرفته‌اند . وی سال 83 برنده سیمرغ بهترین کارگردانی و همچنین جایزه تماشاگران جشنواره برای فیلم «بید مجنون» شد، مجیدی سال 86 نیز برای فیلم «آواز گنجشک‌ها» سیمرغ بهترین کارگردانی را از هیئت‌داوران جشنواره دریافت کرد و از همان سال دیگر در جشنواره فجر حضور نداشت.


اصغر فرهادی

اصغر فرهادی از همان سال نخست حضور در جشنواره فجر با فیلم «رقص در غبار» موفق شد جایزه ویژه هیئت‌داوران را کسب کند. در دوره‌های بعد جشنواره نیز چندین بار سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را برای فیلم‌های «چهارشنبه‌سوری»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» دریافت کرد. نام فرهادی امسال در حالی در بین فهرست غایبان جشنواره فیلم فجر قرار می‌گیرد که جدیدترین ساخته‌اش «فروشنده» در میان نامزد‌های جایزه گلدن گلوب قرارگرفته و شانس زیادی هم برای نامزد شدن در اسکار دارد.

کیومرث پوراحمد

سال گذشته پس از غیبتی نسبتاً طولانی کیومرث پوراحمد با فیلم «کفش‌هایم کو؟» در جشنواره فجر حضور یافت برخی از منتقدان «کفش‌هایم کو؟» را در زمره آثار خوب پوراحمد دانستند. فیلم «اتوبوس شب» کیومرث پوراحمد جزو آثار تحسین‌شده این کارگردان است گرچه پوراحمد پیش از «اتوبوس شب» در دوره‌های گذشته جشنواره فیلم فجر برنده سیمرغ بهترین کارگردانی جشنواره برای «خواهران غریب» نیز شده است.