"ایران در یک بحران اجتماعی به سر می برد"

ناصر فکوهی در گفتگو با مجله تندیس گفت بدون شک و تردید ما در یک بحران اجتماعی به سر می‌بریم که مهم‌ترین مشخصه آن تجربه کردن یک انقلاب بزرگ اجتماعی است که در عمر یک جامعه واقعه‌ای کم نظیر با تاثیرات دراز مدت بی‌شمار می‌آید.

وی از جمله عوامل این بحران را بالا رفتن ثروت عمومی در عین افزایش شدید فاصله طبقاتی، گسترش نوکیسگی و تازه به دوران رسیدگی و خودنمایی‌های اقتصادی و فرهنگی، افزایش تعداد تحصیل کردگان، جوان شدن جامعه و نیازهای گسترده‌ای که این جمعیت جوان و اغلب تحصیلکرده دارد اما پاسخی نمی‌گیرد؛ گسترش حضور زنان در همه عرصه‌های اجتماعی بدون آنکه این گسترش در عرصه اجتماعی در برابری حقوقی و در برابری حضور در حوزه کاری وجود داشته باشد؛ شهری شدن گسترده جامعه ایران، مصرف گرایی و تغییر شدید سبک‌های زندگی و نظام‌های ارزشی در همه جهت و تشدید تنش و تناقض میان سبک‌های زندگی مختلف دانست.

این انسان‌شناس افزود هر یک از این‌ها به تنهایی می‌تواند یک جامعه را دچار بحران کند، به این‌ها بیافزایید شرایط بحران عمومی جهان کنونی و بحران منطقه‌ای را که ما در آن زندگی می‌کنیم. در این حال، می‌بینیم که وضعیت بحرانی ما کاملا «عادی» و بسیار کم تنش‌تر از چیزی است که می‌توانست باشد. و نه برعکس.

به گفته فکوهی، بحران‌های اجتماعی به دو صورت عمده تشدید می‌شوند: از یک طرف به وسیله سازو کارهای درونی و خارج از اراده کنشگران اجتماعی، که البته بدون شک می‌توانند تا حدی تحت تاثیر رفتار آن‌ها باشند، ولی‌گاه نیزبه خودی خود وجود دارند.

برای مثال موقعیت اقلیمی یا جغرافیایی ایران به عنوان یکی از مناطق با خطر بالای مصیبت‌های های طبیعی یا اقلیم خشک، یک سازو کار درونی است که ماچندان نمی‌توانیم در آن دخالت داشته باشیم اما باید مدیریتش کنیم و پیش بینی‌های لازم رابرایش بکنیم وگرنه تشدید می‌شود.

اما دلیل دوم، به رویکرد‌ها، عملکرد‌ها وچگونگی برخوردهای ما با موقعیت‌های گوناگونمان بر می‌گردد که خود ناشی از آن است که تا چه اندازه بتوانیم اولا این موقعیت‌ها را بشناسیم و ثانیا تا چه حد توان داشته باشیم که آن‌ها را تحلیل و نتایج درست بگیریم و بتوانیم این نتایج را به عمل در بیاوریم.

وی گفت در هر یک از این موارد و به‌‌ همان نسبتی که نتوانیم آن‌ها را به تحقق برسانیم، یا اشتباه کنیم، بحران‌های اجتماعی تشدید واین تشدید خود به صورت چرخه‌ای بحران‌های دیگری را نیز ایجاد می‌کنند.