این نان‌ها را نخورید؛ بیماری‌زا هستند

اگر در دهه های گذشته مردم اطلاعات کمی درباره مضر بودن مصرف خارج از استاندارد نمک داشتند اما حالا با وجود رسانه ها و انتشار اخبار و اطلاعات بسیار در این خصوص، همه بخوبی زیانبار بودن مصرف زیاد نمک را به طور کامل می دانند. با این حال گویا برخی نانوایی‌ها علاوه بر نمک زیاد از سنگ نمک تصفیه نشده هم برای پخت نان استفاده می‌کنند که گفته می‌شود آثار مضری بر سلامتی بر جا می‌گذارد.

مهمترین عارضه مصرف زیاد نمک، افزایش فشار خون، خطر سکته یا حمله قلبی برای افراد به ویژه سالمندان است در حالی که به تبع آن بیماری های دیگری نیز متوجه مصرف کننده آن می شود.

با وجود همه زیان هایی که مصرف زیاد نمک برای انسان دارد ایرانی ها یکی از پرمصرف ترین افراد در جهان در مصرف این ماده هستند. براساس آماری، ایرانی ها سه برابر استاندارد جهانی نمک مصرف می کنند.

طبق استاندارد های سازمان جهانی بهداشت، حد پایین تعیین شده برای مصرف نمک ۲ گرم و حد بالای آن ۵ گرم در روز است در حالی که ایرانی ها به طور متوسط روزانه ۱۳ گرم نمک مصرف می کنند.

هر چند نمک یکی از مواد مورد نیاز برای سوخت و ساز مواد غذایی در بدن، انتقال پیام های عصبی و کارکرد صحیح عضلات است اما مصرف زیاد آن نیز بیماری های متعددی متوجه افراد می کند.

مصرف زیاد نمک در حالی در جامعه ما رواج دارد که رسانه ها و بیمارستان ها و مراکز درمانی بطور مکرر مردم را از مصرف زیاد آن و آسیب های آن برحذر می دارند.

رسانه ها و وزارتخانه هایی مانند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و خاصه بیمارستان ها و مراکز درمانی، مردم را از مصرف زیاد این ماده نهی می کنند ولی به نظر می رسد هنوز در برخی از مراکز عمومی تهیه مواد خوراکی، کوتاهی ها و غفلت هایی در این خصوص صورت می گیرد در حالی که در این مکان ها باید بیش از مراکز دیگر نسبت به سلامت کالایی که به مردم ارائه می شود وسواس نشان داده شود.

اگر مصرف زیاد نمک بین ایرانی ها را به بی مبالاتی که برخی مراکز عمومی تهیه غذا در جامعه انجام می دهند اضافه کنیم آنگاه نسلی از بیماران مختلف را مقابل بیمارستانها و مراکز درمانی خواهیم دید که به انواع بیماریهای صعب العلاج مبتلا هستند.

چند روز پیش از نانوایی محل دو قرص نان تهیه کردم اما هنگام صرف صبحانه به تکه هایی حل نشده از نمک در داخل همین نان ها برخورد کردم. هر چند از این موضوع متعجب شدم ولی بنا را بر این گذاشتم که احتمالا براثر یک سهل انگاری غیر عمد، تکه هایی از نمک بخاطر به هم نزدن کامل خمیر، در نان مصرفی باقی مانده بنابراین نتیجه گرفتم تقصیری متوجه نانوا و کارگران آن نیست هر چند تمام دو قرص نان تهیه شده پر از تکه های حل نشده نمک بوده است.

به فاصله دو روز بعد از همان نانوایی که اخیرا شیوه پخت نان بربری را از سنتی به ماشینی تغییر داده، نان تهیه کردم که در کمال تعجب باز همان مشکل برای من پیش آمد یعنی باز تکه های مختلف از نمک که حل نشده بود در نان مشاهده کردم.

گفته می شود این نمک از نوع سنگ نمک بوده که چنانچه نانوایی مزبور از چنین نمکی استفاده کرده باشد تصفیه نشده بوده و حاوی میکروب و آلودگی های مختلف از جمله جیوه است در حالی که طبیعت نمک های تصفیه شده این است که در همان ابتدای تهیه خمیر در ماده غذایی حل شود.

این موضوع نشان می دهد که هنوز برخی از نانوایی ها در مراحل تهیه و پخت نان دقت لازم را نمی کنند در حالی که با سلامتی مستقیم مردم در ارتباط هستند. توجه نکردن به سلامتی مردم به معنی بالابردن هزینه های درمان کشور است در حالی که با کمی دقت و صبر بسیاری از این مشکلات قابل رفع است.

هر روز مردم از این نانوایی و یا نانوایی های دیگر شهر نان تهیه می کنند و شاید همین مساله برای آنان پیش آمده باشد. بی توجهی به تهیه و پخت درست نان، به حیف و میل و اسراف این غذای اصلی مردم منجر می شود و این با ارزش های جامعه ما که اسراف را درست نمی داند، سازگاری ندارد.

نانوایی مکانی است که باید از هرگونه آلودگی بدور باشد و وسایل و ابزارهای آن نیز در معرض آلودگی قرار نگیرد. آموزش مداوم فعالان این حرفه که با سلامت عمومی ارتباط مستقیم دارند از ضرورت های دیگر این شغل است در حالی که در کنار آن کارگران این مکان باید از نظر رعایت بهداشت فردی و لباس مناسب وسواس بیشتری داشته باشند.

در زمان حاضر نانوایی های دیگر از جمله لواش و تافتون علاوه بر مصرف غیرمجاز جوش شیرین، از نمک زیاد در پخت نان استفاده می کنند که این مساله نیاز به رسیدگی و آموزش متصدیان این مکان ها دارد.

خیلی از مواد غذایی که در حال حاضر در منزل و یا سطح شهر تهیه می شود حاوی نمک زیاد است و چنانچه افرادی تمایل دارند این غذاها را با غذاهای دیگر صرف کنند استفاده از نمک در غذای دوم لزومی ندارد که اگر این موضوع در خانواده ها رعایت شود به میزان زیادی از ابتلا به بیماری ها جلوگیری خواهد شد.

حذف نمک از سفره های مردم از سیاست های سال های اخیر وزارت بهداشت است و این سیاست و برنامه باید به شکل های مختلف در جامعه رواج یابد و در این مسیر باید مراکز عمومی تهیه غذای مردم نیز برای استفاده درست نمک در مواد غذایی، گام های نخست را بردارند.