چاقی و اضافه وزن کودکان عاملی برای بروز افسردگی

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در جدیدترین مصاحبه اش گفته: "در چهار دهه اخیر میزان چاقی در کشور ما پنج و نیم برابر افزایش پیدا کرده است. " پیشتر نیز اعلام شده بود که طی دو دهه گذشته همزمان با کاهش بیش از ۵۰ درصدی سوء تغذیه (کم وزنی و کوتاه قدی) کودکان در کشور، شیوع چاقی و اضافه وزن در کودکان ایرانی دو برابر شده است. جالب است بدانید یکی از رایج‌ترین بیماری‌های روانی که در انتظار کودکان دارای اضافه وزن است، افسردگی است. در ادامه نکاتی برای تشخیص این بیماری و راهکار‌های مدیریت آن مطرح خواهد شد.

علایم افسردگی به خاطر اضافه وزن

کودک شما که همیشه مشتاق به بازی با بچه‌های همسایه بود، اینک ترجیح می‌دهد جلوی تلویزیون بنشیند و با ظرفی پر از هله هوله، اوقات خود را سپری کند. او دوست دارد با موبایل سرگرم شود یا پشت در‌های بسته اتاق خود تا وقت شام به بازی کامپیوتری بپردازد. این روز‌ها کودک تان تا مجبور نباشد بیرون از خانه نمی‌رود به همین دلایل ارتباط او با کودکان اطراف و خانواده اش کمتر می‌شود؛ اگر با این چنین صحنه‌هایی در خانه روبه رو شدید، بشتابید که وقت عمل است.

در بحث چاقی و افسردگی در کودکان دقیقاً معلوم نیست که کدام یک دلیل دیگری است. اگر چاقی کودک با تشخیص پزشک به دلیل اختلالات هورمونی نباشد، ممکن است نشانه افسردگی در کودک باشد و این اضافه وزن به مرور زمان می‌تواند سبب حس تنهایی، انزوا یا از بین رفتن اعتماد به نفس در کودک شود.

خطر اضافه وزن کودکان را جدی بگیرید

در دو دهه اخیر چاقی در کودکان تقریباً دو برابر شده است و به همان نسبت، گزارش‌هایی مبنی بر افسردگی در آن‌ها و مشکلات مرتبط با آن نیز رو به افزایش است. این جاست که خانواده‌ها باید از عادت‌های بد غذایی در کودکان خود به راحتی چشم پوشی نکنند.

طی تحقیقاتی که دکتر میرنا وایسمن و همکارانش در دانشگاه کلمبیا انجام داده اند، کودکانی که زمینه‌های افسردگی و اضطراب به هر دلیلی در آن‌ها بیشتر است، نسبت به دیگر کودکان بیشتر در معرض اضافه وزن هستند و با توجه به این که این روز‌ها چاق شدن به دلیل اشتباهات غذایی ما بسیار آسان شده است، کودک برای جبران کمبود‌های ناشی از افسردگی اش به پرخوری روی می‌آورد. احساس خالی بودن چه به دلیل افسردگی یا اضافه وزن باعث می‌شود تا کودکان با کربوهیدرات‌ها و انواع شکلات شکم خود را پر کنند و این منجر به آزاد شدن مواد شیمیایی و در نهایت احساس و حال خوب در آن‌ها می‌شود.

تفاوت افسردگی در کودکان و بزرگ سالان

متاسفانه تشخیص افسردگی در کودکان در مقایسه با بزرگ سالان سخت‌تر است و زمینه‌های مشترک بین چاقی و افسردگی همچون اختلال در خواب، رفتار بی ثبات و تمایلات ناسالم به خوردن، تشخیص را با مشکل رو به رو می‌کند. کودکانی که به هر دلیل در شب، خواب کافی و مناسب ندارند، خواب آلودگی روز بعد، آن‌ها را شدید گرسنه می‌کند و احتمال چاقی و به موازات آن افسردگی در آن‌ها بیشتر است.

توجه به ظاهر و نگرانی از اندازه، زیبایی و حساسیت‌های آن در کودکان در سن بسیار پایین دیده می‌شود و این کمی نگران کننده و در تشدید اضطراب در آن‌ها بی تاثیر نیست. این درحالیست که فعالیت‌های فیزیکی اثرات حیرت انگیزی را در درمان افسردگی‌ها حتی دربزرگ سالان و به دنبال آن برای جلوگیری از اضافه وزن به اثبات رسانده است.

برای مقابله با این فسردگی کودکان چه کنیم؟

یادمان باشد کودکان صرف نظر از وزن بدن و ظاهرشان، شایسته عشق بی قید و شرط ما هستند. لازمه این عشق فراهم کردن محیطی سالم، غذای سالم، فعالیت و تعاملات مثبت اجتماعی است.

شما به عنوان یک پدر و مادر باید در انتخاب گزینه‌های سالم غذایی الگوی فرزندان خود باشید. آن‌ها را بیش از حد محدود نکنید. کابینت و یخچال خانه را از خوراکی‌های وسوسه انگیز پر نکنید.

موضوع را بررسی کنید. چه افسردگی و چه اضافه وزن هر دو به درمان نیاز دارد. توصیه می‌شود ابتدا با افسردگی و عوامل آن مقابله کنید و سپس به دنبال جایگزین مناسب برای پرخوری او باشید.

روان درمانی را جدی بگیرید. به کودک کمک می‌کند تا ریشه احساسات بد خود را بشناسد، رسیدن به این درک می‌تواند به کودک برای استفاده از شیوه زندگی سالم کمک کند.

از فعالیت فیزیکی خانوادگی هرگزغافل نشوید. قدم زدن پس از شام، بازی با هولاهوپ، دوچرخه سواری در پارک، پیاده خرید کردن، راه‌های رضایت بخشی برای مبارزه با این بحران است.

هیچ وقت کودک را برای پرخوری اش سرزنش نکنید. کودکان گاهی برای جبران احساس بد ناشی از سرزنش شما، بیشتر می‌خورند و شما که پدر یا مادر او هستید باید به این نکته آگاه باشید.

منبع: سیمرغ