یک نگاه: طنز تلخ پَ نه پَ

پزشكي كه سر صحنه تصادف حاضر مي‌شود و از فرد صدمه‌ديده مي‌پرسد تصادف كردين؟ مردم‌آزار نيست. هر چند به قول امروزي‌ها، يك موقعيت بامزه «پَ نه پَ» براي سوال شونده ايجاد مي‌كند.

فرد مصدوم اگر هوش و حواسش سر جايش باشد، مي‌تواند با پزشك شوخي كند و بگويد: پَ، نــه، پَ ما بازيگران سريال هشدار براي كبري ۱۱ هستيم و داريم جلوي دوربين نقش‌آفريني مي‌كنيم!

پزشك چيزي را كه ديده است، بازگو مي‌كند و منتظر است از بيمارش تاييد بگيرد، اما در دنياي لطيفه‌هاي «پَ نه پَ» فرد بيمار اين اجازه را دارد كه بابت اين سوال به ظاهر بي‌فايده فرد مقابلش را كلي دست بيندازد.

مادري كه از دخترش مي‌پرسد «داري اشك مي‌ريزي؟» مسلما حال و روز دخترش را درك مي‌كند. مادر ممكن است از پرسيدن اين سوال انگيزه‌هاي مختلفي داشته باشد.

شايد دارد تعجبش را بيان مي‌كند. شايد مي‌خواهد با دخترش همدردي كند و بعد از شنيدن كلمه تاييد، دختر را در آغوش بكشد، اما در دنياي لطيفه‌هاي «پَ نه پَ» دختر اين مجوز را دارد كه مادر را به خاطر پرسيدن اين سوال به ظاهر بي‌فايده كلي مسخره كند.

در روز ده‌ها بار موقعيت پَ نه پَ براي همه ما ايجاد مي‌شود: وقتي تعميركار از صاحب ماشين مي‌پرسد «ماشينتون خراب شده؟» وقتي عطرفروش از مشتري‌اش مي‌پرسد «دنبال يك عطر خوشبو مي‌گردين؟» وقتي پدر از پسرش مي‌پرسد: «الان رسيدي خونه؟» و...

در دنياي لطيفه‌هاي «پَ نه پَ» براي تمام اين سوالات، جواب‌هاي بامزه و كوبنده‌اي طراحي شده است. «پَ نه پَ» يك قاعده كلي دارد: چيزي را كه مي‌داني و مي‌بيني و متوجه مي‌شوي، نپرس.

اين قاعده اگر در دنياي واقعي هم اجرا شود، آدم‌ها را تبديل به يك ربات مي‌كند؛ رباتي كه بي‌حوصله است و از طريق حرف زدن با نفر مقابلش مي‌خواهد فقط و فقط اطلاعات صرف را به او منتقل كند.

كسي كه لطيفه‌هاي «پَ نه پَ» را ساخته به اين نكته توجه نكرده كه يك مكالمه قرار نيست فقط حاوي عناصر اطلاع‌دهنده باشد.

آدم‌ها از طريق حرف زدن با يكديگر همدردي مي‌كنند و احساسات و عواطفشان را بروز مي‌دهند.

بهترين ديالوگ‌هاي تاريخ سينما آنهايي هستند كه لايه‌هاي دروني اخلاقي و عاطفي شخصيت‌هايشان را افشا مي‌كنند.

ديالوگ‌ها براي اين نوشته نمي‌شوند كه فقط اطلاعات بدهند. گاهي داستان را به پيش مي‌برند و‌ گاهي آغازكننده يك بحث هستند.