راهنمای نگهداری و تکثیر گیاه آشینانتوس

گیاه آشیانتوس گیاهی با تقریبا ۱۴۰ تا ۱۸۵ نوع مختلف است. این گیاه متعلق به آفریقا و جنوب آسیا و اقیانوسیه است و از نظر گیاه شناسی، تفاوت‌های زیادی در نیاز‌های مراقبتی انواع مختلف آن وجود دارد.
با این حال این گیاهان دارای عمر تقریبا طولانی هستند و از آن‌ها به منظور تزئین باغ‌ها و گل خانه و حتی جلوه بخشیدن به منزل استفاده می ‎شود. در این قسمت از نمناک به ارائه نکاتی به منظور مراقبت بهتر از گیاه آشیانتوس خواهیم پرداخت.

انواع مختلف گیاه آشیانتوس

با این وجود که اکثر گیاهان آشیانتوس دارای شاخ و برگ‌های آویزان هستند، برخی دیگر از انواع این گیاهان دارای رشد قائمی هستند.

۱. گیاهان آویزان، خزنده یا بالارونده آشیانتوس

این گونه‌ها در سبد‌های آویزان و مکان‌های مرتفع دارای رشد مناسبی هستند و همچنین می‎توان شاخه‌های این گیاهان را با تامین برخی شرایط به سمت بالا هدایت کرد.

آشیانتوس برکتیتوس:گل‌های قرمز رنگ بالارونده یا آویزان

آشیانتوس جافرولپسیس:برگ‌های سبز بسیار روشن براق و گل‌هایی به رنگ نارنجی و قرمز.

آشیانتوس لانگیسالیس: این گیاه نیمه خزنده با ساقه‌های ۹۰ سانتی متری دارای گل‌هایی به رنگ قرمز و برگ‌های به رنگ سبز و سفید می ‎باشد.

آشیانتوس مورموراتوس: این گیاهان زینتی محبوب دارای شاخه‌های ۹۰ سانتی متری هستند و گل‌های آن‌ها به رنگ زرد مایل به سبز می ‎باشند.

آشیانتوس پولچر:این گیاه بالارونده دارای شاخه‌هایی به طول ۸۰ سانتی متر و برگ‌های کوچکی هستند. برگ‌های این گیاهان به رنگ قرمز و زرد می ‎باشند.

آشیانتوس رادیکانز:این گیاهان دارای گل‌هایی به رنگ قرمز و نوار‌های کرم رنگ هستند و از گونه‌های خاص گیاهان اشیانتوس می ‎باشند.

اشیانتوس اشپسش: این گیاهان، دارای شاخه‌های بلند به طول ۶۰ سانتی متر و گلبرگ‌های به رنگ قرمز و نارنجی می ‎باشند.

۲. گونه‌های گیاهی آشیانتوس که به صورت قائم رشد می ‎کنند

آشیانتوس اِواردی: گل‌های این گیاهان به طول ۴۰ سانتی متر هستند و معمولا به رنگ قرمز و زرد می ‎باشند.

آشیانتوس هیلدباراندی: شاخه‌های این گونه از گیاهان آشیانتوس تا ۳۰ متر طول دارند.

نحوه مراقبت و پرورش گیاه آشینانتوس

نور

این گیاه، نیازمند نور غیر مستقیم آفتاب است و نباید آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار داد، اما با این حال قرار گرفتن گیاه در مقابل نور آفتاب اول صبح و یا هنگام غروب آسیبی به آن نخواهد رساند.

این گیاهان را می ‎توانید در طول تابستان در فضای خارجی منزلتان نگه داری کنید، اما از نگهداری آن در محیط‌های دارای دمای پایین‌تر از ۱۵ درجه و بیشتر از ۲۵ درجه سانتی گراد خودداری کنید. به طور کلی دمای مورد نیاز برای نگهداری این گیاه، ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی گراد است و نوسانات شدید دمایی باعث آسیب رسیدن به آن خواهد شد.

رطوبت

گیاه آشیانتوس نیازمند رطوبت نسبتا بالایی است، در غیر این صورت نمی ‎تواند به خوبی شکوفا شود. به همین منظور بهتر است که برگ‌های گیاه را با استفاده از آب گرم اسپری کنید و یا سینی زهکشی گلدان را با آب پر کنید؛ البته لازم به ذکر است که ریشه گیاه نباید در تماس با آب قرار بگیرد که در غیر اینصورت دچار پوسیدگی خواهد شد.

آبیاری

گیاه آشیانتوس همیشه باید مقداری رطوبت داشته باشد؛ با این حال دقت کنید که نباید این گیاه را بیش از حد آبیاری کنید. بهتر است قبل از آبیاری مجدد گیاه اجازه دهید که خاک آن اندکی خشک شود و همچنین لازم به ذکر است که گیاه را هیچ وقت با آب سرد آبیاری نکنید و همیشه از آب ولرم برای آبیاری آن استفاده کنید که این گیاه در برابر کم آبی تحمل بیشتری نسبت به آبیاری بیش از حد از خود نشان خواهد داد.

کوددهی

گیاه آشیانتوس را در طول فصل رشد یعنی از فروردین تا شهریور هر چهار هفته یکبار با استفاده از کود مایع تغذیه کنید. این گیاه از آن جایی که در طول فصل سرما شکوفا نمی ‎شود، نیازمند کوددهی زیادی نخواهد بود و تنها یک بار کوددهی در کل فصل زمستان برای آن کافی خواهد بود.

هرس کردن

در طول فصل بهار شاخه‌هایی که بیش از حد بلند شده اند را کوتاه کنید. همچنین جدا کردن برگ‌های خشک شده از گیاه به تقویت رشد آن کمک خواهد کرد.

شاخه‌های خیلی بلند را با اسفاده از قیچی باغبانی به اندازه ۲/۳ کوتاه کنید.

شاخه‌های پژمرده و زرد شده را نیز با دست و یا با استفاده از چاقو یا قیچی از گیاه جدا کنید.

تعویض گلدان

بهترین زمان برای تعویض گلدان فصل رشد گیاه است. برای انجام این کار گیاه را به آرامی از خاک درآورده و ریشه‌های آن را بررسی کنید. قسمت‌های پوسیده ریشه را از آن جدا کرده و در صورت بلند شدن بیش از حد ریشه‌ها آن‌ها را مقداری کوتاه کنید.

کوتاه کردن ۲۰% از ریشه‌ها بسیار مناسب است و سپس گیاه را درون گلدانی متناسب با اندازه گیاه و دارای بستر مناسب بکارید. بستر حاوی زغال سنگ نارس بستری مغذی برای گیاه است و پس از اتمام کار گلدان را به مدت ۳ هفته از نور مستقیم خورشید محافظت کنید.

بستر

بستر مناسب برای رشد گیاه آشیانتوس بستر کمی اسیدی است؛ در غیر اینصورت امکان رشد مناسب برای گیاه فراهم نخواهد شد. به طور کلی بستر با کیفیت بالا و مبتنی بر کمپوست که هم توانایی ذخیره آب را داشته باشد و هم به خوبی زهکشی شده باشد، یکی از مهم‌ترین موارد برای داشتن گیاهی سالم و با طراوت است. یک بستر مناسب نفوذ پذیر است، دارای هوموس، دانه‌های درشت و خاک رس است، نفوذپذیری مناسبی دارد و pH آن بین ۵ تا ۶ می ‎باشد.

به منظور تهیه بستر مناسب برای این گیاه، ۴ واحد خاک معمولی گیاه را با ۱ واحد بستر زغال سنگ نارس، ۲ واحد شن و ۱ واحد خاک رس ترکیب کنید و برای اندازه گیری pH خاک، از نوار‌های تست مخصوص این کار که در گل فروشی‌ها عرضه می ‎شوند استفاده کنید.

قلمه زنی ساقه

چنانچه در نمناک توضیح داده ایم بهترین روش برای تکثیر گیاهان آشیانتوس قلمه زنی است. یکی از شاخه‌های گیاه را که به طول ۱۵ سانتی متر باشد از آن جدا کنید که این شاخه باید حداکثر دارای ۵ برگ باشد. آن را درون گلدان با بستر مناسب ذغال سنگ نارس و ماسه قرار دهید.

روی گلدان را با کیسه پلاستیکی بپوشانید و آن را در محیطی روشن و دور از نور مستقیم آفتاب و دارای دمای ۲۲ تا ۲۸ درجه سانتی گراد نگهداری کنید. حفظ رطوبت خاک نیز اهمیت بالایی دارد که معمولا پس از گذشت ۳ هفته قلمه‌ها شروع به ریشه زنی خواهند کرد و بعد از ریشه زنی کامل قلمه‌ها، آن‌ها را به گلدان جدیدی منتقل کنید تا از رشد مناسبی بهره‌مند شوند.

قلمه زنی برگ

در این روش مدت زمان بیشتری برای ریشه زنی قلمه‌ها نیاز است. برای انجام این کار یکی از برگ‌های گیاه را بریده و درون خاک مناسب قرار ‎دهید. روی گلدان را با استفاده از یک لیوان شیشه‌ای و یا تکه‌ای پلاستیک بپوشانید و در نقطه روشن و گرم و به دور از نور مسقیم خورشید، نگهداری کنید. چند ماهی طول می ‎کشد تا گیاهچه‌های جدید از روی برگ مورد نظر رشد کنند.

خواب زمستانی

گیاه آشیانتوس معمولا به خواب زمستانی نمی ‎رود، اما با این حال، از آن جایی که نور مورد نیاز گیاه در طول زمستان کاهش می ‎یابد، رشد گیاه به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت و قاعدتا به آبیاری کمتری نیز نیازمند خواهد بود. با این حال از قرار دادن گیاه در محیط‌های دارای درجه هوای کمتر از ۱۶ درجه سانتی گراد خودداری کنید که این گیاه معمولا در اوایل بهار شکوفا خواهد شد.

آفات و بیماری‌ها

این گیاه به خصوص در رطوبت کم زمستان در برابر آفات و بیماری‌ها بسیار آسیب پذیر است و بنابراین باید به طور مرتب مورد بررسی قرار بگیرد تا در صورت بروز هرگونه مشکلی در آن، به دنبال یافتن راه حل مناسب بود.

آفات و بیماری‌های تهدید کننده گیاه آشیانتوس، عبارتند از::شته‌ها، کنه‌های عنکبوتی، تریپس و خطا‌های مراقبتی.

از تغییر مکان نگهداری گیاه در زمان گلدهی آن خودداری کنید که در غیر اینصورت احتمال ریزش برگ‌ها افزایش خواهد یافت.

آبیاری گیاه با آب خیلی سرد باعث بروز لکه‌های قهوه‌ای روشن بر روی برگ‌های آن خواهد شد.

ریزش برگ‌ها در فصل تابستان نشان دهنده کمبود آب خاک و ریشه‌ها است.

ایجاد لکه‌های زرد بر روی برگ‌ها نیز نشان دهنده درجه حرارت بالا و رطوبت کم محیط است.

پوسیدگی ریشه نیز در اثر آبیاری بیش از حد گیاه رخ می ‎دهد که در این شرایط باید گیاه را به گلدانی دیگر منتقل کنید و ریشه‌های پوسیده شده را از گیاه جدا کنید.

اگرچه مراقبت از این گیاه در نگاه اول کار دشواری به نظر می‎ رسد، اما با داشتن دانشی اندک در این زمینه، موفق به پرورش این گیاه زیبا خواهید شد.

منبع:نمناک