.svg)
نگاه یک اصلاح طلب به تعطیلی فعالیتهای اقتصادی نیروهای مسلح
پارسینه: همشهری آنلاین مصاحبه با محسن صفایی فراهانی را منتشر کرده است.
بخشهایی از این مصاحبه را می خوانید:
امسال شاهد بحث‌هایی بودیم مبنی بر خروج نهادهای نظامی از اقتصاد که با صحبت‌های وزیر دفاع آغاز شد و پس از آن تحلیل‌ها و بحث‌های مختلفی شکل گرفت . شما فکر می‌کنید چقدر این خروج نهادهای نظامی از اقتصاد شدنی است؟
مطالبی که وزیر دفاع ابراز نمودند خیلی کلی اشاره‌ای به خروج نظامی‌ها از اقتصاد و دستور مقام رهبری در این زمینه کرده‌اند. تقریبا می‌شود گفت که امروز هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای را در جهان پیدا نمی‌کنید که در آن، نظامی‌ها حق فعالیت اقتصادی داشته باشند. همه جای دنیا در این زمینه محدودیت وجود دارد البته به جز چند کشور و... که این مهم، نشان‌دهنده مشکلاتی است که در این کشورها و در اقتصاد آنها وجود دارد.
اما درباره چگونگی خروج نهادهای نظامی از اقتصاد، تا زمانی که ابعاد آن روشن و به‌صورت مشخص و شفاف تدوین و تصویب نشود، نمی‌شود اصلا روی آن بحث مشخص کرد. بخصوص که میزان حضور ارتش، سپاه، نیروی انتظامی و حتی خود وزارت دفاع در اقتصاد کشور، کم نیست و بسیاری از آنها در پوشش‌هایی مثل صندوق تعاون یا بازنشستگی و... را برای فعالیت اقتصادی خود انتخاب کرده اند که در اصل این صندوق‌ها و... فقط پوشش است و از آنجا که نحوه واگذاری آنها هنوز روشن نیست، قضاوت کردن درباره آن مطلقاً آسان نیست!
در حال حاضر مهم این است که روش، مکانیسم و زمانبندی این تغییر و ارگان تصمیم گیری چه جایی خواهد بود؟ چهارچوب تعریف شده ای نیاز است تا چنین اتفاقی رخ دهد. برای اجرایی شدن اصل 44 در ابتدا قانون نوشته شد، آیین‌نامه تببین شد و نهادهایی برای انجام این کار تاسیس شدند و همه ساله ضوابطی اعلام شد که در چه مدت و چگونه این خصوصی سازی رخ بدهد. اما با این همه آن خصوصی سازی نیز خودش چندان موفق نبود و بخصوص در ابعاد اجرایی، دچار مشکلات زیادی شد و نتیجه آن هم مشکلات عدیده‌ای است که امروز، اقتصاد ایران درگیر آن است.
پس عملا برون‌رفت از این حجم درگیری اقتصادی که نهادهای نظامی در اقتصاد دارند لازمه انجام آن یک کار پیوسته و منظم است که هنوز برون‌دادی از آن را در بخش اقتصادی کشور نمی‌بینیم. در حال حاضر بانک، بیمه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، نفت و حتی در زمینه شرکت‌های فناوری اطلاعات و... می‌بینید که این نهادها در آنها فعال هستند و شرکت‌های مختلفی زیر پوشش دارند و کار‌های متعدد و متنوع زیادی را در طول بخصوص 10سال اخیر در دست گرفته‌اند. به نظر من خروج آنها از اقتصاد کشور کار آسانی نیست در صورتی‌که این مسئله به‌صورت جدی مطرح باشد و نیازمند برنامه‌ریزی وعملیاتی وقت‌گیر و طولانی‌مدت خواهد بود.
اینکه حال با چه عزمی چنین کاری بخواهد صورت بگیرد و بخواهند تا چه میزان این کار را پیش ببرند خود جای سوال و اما اگرهای بسیاری دارد. کما اینکه بلافاصله پس از این خبر، عکس‌العمل‌هایی از برخی فرماندهان نظامی دیده شد، مبنی بر اینکه اصلا کار اقتصادی نمی‌کنیم، بلکه ما فقط به دولت کمک می‌کنیم! این هم البته یک نوع نگاه است! و به نظر من تا مادامی که ابعاد و نحوه این واگذاری مشخص نشود هر کس می‌تواند تعابیر مختلفی از موضوع داشته باشد.
پس با این وصف شما فکر می‌کنید در سال ۹۷ هم بعید است که چنین اتفاقی به شکل جدی عملیاتی شود و نهادهای نظامی به مرور از اقتصاد ایران خارج بشوند؟
من نمی‌دانم! میزان فعالیت آنها بسیار قابل توجه است. نمی شود به این راحتی گفت از فردا این کار شروع می شود. بخش عمده ای از اقتصاد کشورامروز در این قالب قرار گرفته است و خروج از آن نیازمند یک برنامه‌ریزی قوی و حساب شده است.
این برنامه به نظر شما چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ بخصوص که این را می‌توان یک خصوصی سازی مجدد در سال‌های اخیر اقتصاد ایران دانست آن هم بعد از شکست خصوصی سازی در گام قبلی و تجربه نه چندان موفق پیشین؟
اقتصاد کشور در طول دهه های اخیر آسیب‌های جدی دیده است، در یک تعبیری، آقای دکتر نیلی از آسیب‌های کنونی اقتصاد ایران به عنوان ابربحران‌ها اسم برده اند. این ابربحران‌ها اثرات قابل توجهی را بر فعالان اقتصادی نیز گذاشته است. بسیاری از آنها را مجبور به کناره‌گیری کرده است! فعالان اقتصادی هم که در حال حاضر تحرک دارند با مشکلات جدی رو به رو هستند.
پس اینکه فکر شود، خصوصی‌سازی مجددی قرار است رخ بدهد که الزاما نتیجه مطلوبی خواهد داد، ابدا مشخص و معلوم نیست که شرایط بهینه‌ای را به وجود بیاورد. در این که فعالیت های اقتصادی نهادها بایستی از سیستم فعلی خارج شود و قانونمند شود و نظم پیدا کند شکی نیست و این خواسته همه است.
ولی چگونگی انجام این مسائل، شرایط خاص خود را می‌طلبد. در این وضعیت که اقتصاد دچار ابربحران‌ها است، برای برون‌رفت از این شرایط نمی‌شود امید داشت که سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه‌گذار داخلی حاضر باشد این شرکت ها را بخرد! چنین رخدادی، نیاز به یک سری پیش‌برنامه‌های دیگری دارد که اقتصا د بتواند از بندهای کنونی رهایی یابد، البته نه با شعار! بلکه با شعور واقعی و فعلیت پیدا‌کردن آن. چون بعضی از مسئولین متاسفانه به‌جای برنامه ریزی و ایجاد نظم و مقررات بیشتر به نطق و خطبه علاقه دارند.
ارسال نظر