ایرانی‌ها سالانه چند جلد کتاب می‌خوانند؟

طرح ملی ایستگاه‌های مطالعه همزمان با فرا رسیدن دهه مبارک فجر عصر امروز دوشنبه 16 بهمن در سالن آمفی‌تئاتر کتابخانه مرکزی پارک‌شهر تهران افتتاح شد.

براساس این گزارش در این مراسم منصور واعظی دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور، علی اسماعیلی سرپرست معاونت فرهنگی و محمدجعفر محمدزاده معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد حضور داشتند.

مجدالدین معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن ارائه گزارشی طرح ایستگاه‌های مطالعه را دارای 15 قسمت خاص دانست که سه بخش به کودک، دو بخش به نوجوانان و سایر بخش‌ها به نوسوادان و ... اختصاص دارد.



* واعظی: ایران سالانه 2.5 جلد کتاب می‌خوانند

منصور واعظی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور ضمن تبریک ایام خجسته دهه فجر و ماه بهمن اظهار داشت: این روزها ایام روزهای انقلاب است. انقلابی که دستاوردهای بزرگی داشت که یکی از آنها در حوزه توسعه علمی و دانش کشورمان است در این راستا همه شاخصه‌ها نشان می‌دهد که کشور ما ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی رشد و ارتقای بی‌نظیری داشته که شاید طول دهها و صدها سال قبل محقق نشده بود.

وی گفت: این مهم در حوزه کتاب و کتابخوانی هم شاهد رشد است به گفته وی اگر ایران را با کشورهای منطقه و روزهای پیش و پس از انقلاب به لحاظ توسعه علمی قیاس کنیم به صورت مشهود درمی‌یابیم که توسعه علمی در حوزه دانش عمومی و تخصص در کشور ما بی‌نظیر بوده است.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور ضمن اشاره به اینکه در آبان ماه با حضور رئیس جمهور جشن دو برابر شدن شاخص‌های کتاب و کتابخوانی و پنج برابری سرانه و شاخص‌های کتاب را برپا کردیم عنوان کرد: البته در سایر رشته‌ها و شاخه‌های علمی هم شاهد رشدی اینگونه بوده‌ایم؛ چرا که در آخرین سال دوران منفور رژیم پهلوی تعداد کتابهایی که مجوز انتشار از وزارت ارشاد دریافت کرده‌اند هزار عنوان بود در حالی که در سال گذشته این آمار به 69 هزار عنوان رسیده است.

واعظی به جهش توسعه علمی اشاره و متذکر شد: طی 7 سال اخیر و در دولت نهم و دهم شاهد انتشار 400 هزار عنوان هستیم و پس از انقلاب 700 هزار عنوان. این مهم نشان از تأکید و توجه توسعه علمی در دولت کنونی دارد.

وی افزود: در برخی از کشورهای غربی امروزه کتابخانه‌ها بسته می‌شوند و کاهش سرانه مطالعه کتاب در این کشورها به دغدغه فرهنگیانشان مبدل شده است. مثلا در کشور مالی که امروزه شاهد درگیری میان فرانسوی‌ها و طالبان است کتابخانه احمدبابا با آتش‌سوزی از سوی طرفین درگیر مواجه می‌شود در صورتی که این کتابخانه تاریخی بوده و دارای نسخ خطی است که همگی این روزها در آتش سوخته‌اند.

واعظی ضمن اشاره به اینکه ایستگاه مطالعه بسیار ارزشمند و مهم‌ترین کار در امر توسعه کتابخوانی عنوان کرد: امروز 2.5 میلیون عضو در کتابخانه‌های عمومی داریم طی 6 سال گذشته یک میلیون عضو داشتیم اما امروز این آمار به 2.5 میلیون رسیده است ولی نسبت به جمعیت 76 میلیونی کشور و اینکه دین ما مطالعه را مطالبه کرده به این معنا است که 72.5 میلیون عضو کتابخانه‌ها نیستند در واقع این ایستگاه با این مسئله اجرا شد که کتابخانه‌ها را به میان مردم ببریم این از آن جهت بزرگ است که ماهیانه 2 میلیون و 200 هزار جلد و در سال اول نیز حداقل 25 میلیون جلد در این ایستگاه‌ها قرار خواهیم داد.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور ضمن اشاره به هدفگذاری بیان کرد: هدفگذاری ما آن است که کتاب‌های گنجانده شده در این ایستگاه‌ها با سلیقه عمومی جامعه مطابقت داشته باشد. هدف دیگر ما این است که کتاب‌های عمومی به لحاظ تنوع محتوایی در این ایستگاه‌ها گنجانده شود و انتظار ما این است هر ایرانی کتاب برداشته مطالعه کرده و آن را بازگرداند و پس از این پیش‌بینی می‌شود ظرف یک سال با توجه به اینکه ایرانی‌ها سالانه 2.5 جلد کتاب می‌خوانند این میزان به 3.5 جلد برسد.

وی در خاتمه سخنان خود به طرحی مشابه در این راستا که در کشور و سایر نقاط جهان اجرا و موفق نبوده اشاره و عنوان کرد: تمام نقاط ضعف و قوت طرح‌های اینگونه بررسی شد تا طرح ملی ایستگاه‌های مطالعه در ایران با موفقیت به سرانجام برسد.



* محمدزاده: کتاب دو وظیفه دارد/ دین و علم باید توأمان رواج یابد

محمدجعفر محمدزاده معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم ضمن تبریک افتتاح این طرح ارزشمند برای آن آینده‌ای روشن متصور و ابراز داشت: بحث بر سر بود و نبود مطالعه و کتاب و کتابخوانی است. نزدیک‌ترین موضوع به توسعه فرهنگی جامعه مطالعه است و یکی از شاخص‌های این توسعه فرهنگی باز هم مطالعه است از نوع کتاب، روزنامه، مجله یا ... در جامعه‌ای که فرهنگ توسعه یابد و مطالعه شکل گیرد گرایش به حق، عدالت، فطرت انسانها و رجوع به آن جایگاه ویژه‌ای دارد و به همان نسبت زیبایی‌های عالم رو به رشد است.

وی به داستانی از مثنوی اشاره و یادآوری کرد: اولین زاییده بی‌فرهنگی مطالعه نداشتن این است مفاهیمی چون عدالت، صلح، حقیقت و آزادی. البته کاری که مطالعه می کند بحث آزادی‌های معنوی است نه آنچه در دنیای امروز پیرامون از جنسی و خیابانی درباره این نوع آزادی صحبت می‌شود. در حقیقت اگر به جامعه بشری آزادی معنوی تزریق نشود همواره گمشده‌ای دارد اگر آزادی سیاسی، اجتماعی ریشه در آزادی معنوی نداشته باشد اسارت است.

محمدزاده به دو وظیفه کتاب اشاره کرد و گفت: کتاب دو وظیفه دارد یکی تکلیفی را در دوش خواننده نهاده و دیگری تکلیف برمی‌دارد. اما تکلیفی که کتاب از دوش خواننده برمی‌دارد اینکه واژه‌های ناآشنا را ترجمه می‌کند تا بفهمیم پس از خوانش چه می‌گوید اما تکلیفی که بر دوش ما می‌نهد اینکه درباره آن مفاهیم باید فکر کنیم اگر کتاب در جامعه رواج پیدا کرد روح تحقیق، پژوهش و مطالعه ترویج می‌شود در غیر این صورت روح تقلید جایگزین تحقیق می‌شود.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور با اشاره به اینکه بیماری قرن حاضر علم منهای دین است گفت: باید این علم توأمان رواج یابد آنچه می‌تواند به طرح موفق ایستگاه‌های مطالعه کمک کند نشریات تخصصی است چرا که در این نشریات چکیده دهها کتاب گنجانده می‌شود و نمایشگاهی در این راستا را در اسفند ماه برگزار خواهیم کرد.



* اسماعیلی: از نظر سرانه مطالعه عقب نیستیم

علی اسماعیلی سرپرست معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم افتتاح طرح ایستگاه مطالعه را حرکتی زیبا، پسندیده، موفق در راستای ارتقاء فرهنگ مطالعه و کتابخوانی دانست و عنوان کرد: رهبر انقلاب می‌فرمایند کتاب بهترین ابزار کمال بشری است و دروازه‌ای که تمدن پیشرفت بشر را در پهنه زندگی اجتماعی نشر می‌دهد کتاب است. کتاب باید به عنوان نیاز دائمی در کشور ایجاد شود و هر زمانی که ایده‌ای در درون انسان تبدیل به نیاز شد در جهت رفع آن حرکت و برای آن برنامه‌ریزی می‌کند.

اسماعیلی آماری را ارائه و گفت: اوایل انقلاب شاهد انتشار هزار عنوان کتاب بودیم و امروز این میزان به 69 هزار جلد رسیده که 450 هزار عنوان آن در دولت نهم و دهم منتشر شده که جزء افتخارات دولت محسوب می‌شود البته حدود 205 تا 250 میلیون نسخه کتاب در کشور تولید می‌شود که امیدواریم روز به روز این آمار افزایش یابد.

سرپرست معاونت فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به این نکته که به لحاظ سرانه مطالعه و تولید کتاب در دنیا مقام نهم و منطقه اول هستیم عنوان کرد: امروزه اگر هر فرد 10 دقیقه از روز خود را به مطالعه اختصاص دهد سرانه مطالعه افزایش می‌یابد. در هیچ نقطه‌ای از دنیا ارزش و اهمیت کتاب هیچگاه کم نخواهد شد گرچه فضای مجازی و نشر الکترونیک پدید آمده اما همواره کتاب جایگاه خود را دارد.

این مقام مسئول قرآن را سرآمد همه کتابهای بشر دانست و افزود: این کتاب دربردارنده تمام مطالب و عناوین از دیدگاههای مختلف است.

وی افزود: شاید سرانه مطالعه در کشور 18 دقیقه باشد اما به جز چند کشور چون آلمان، ژاپن و کانادا که سرانه‌شان 22 دقیقه است ما نیز سرانه خوبی داریم ولی همه دستگاه‌های متولی در این حوزه باید در جهت رواج و گسترش فرهنگ کتابخوانی کمک کند.

وی در پایان از حمایت وزارت ارشاد در قالب خرید کتاب تولید محتوایی پیش و پس از چاپ اعطای مجوز خبر داد و گفت: در این مسیر مضایقه نخواهیم کرد.

در پایان این مراسم طرح ملی ایستگاه‌های مطالعه رونمایی و در ادامه از چند تن از فعالان نهاد کتابخانه‌ها تجلیل شد در این مراسم همچنین نمایشی در راستای مطالعه اجرا شد.