ماموران پلیس و رفتگران، آسیب پذیرترین افراد در آلودگی هوا/ مرگ مامور راهور و هشداری که جدی گرفته نشد

زهرا مهاجری: روز گذشته خبر رسید یکی از ماموران راهنمایی و رانندگی که سابقه بیماری قلبی داشت، در حین خدمت دچار ایست قلبی شد و جان خود را از دست داد. این مامور راهنمایی و رانندگی که در منطقه 10 تهران مشغول انجام ماموریت بود، در روزهایی که هوا در شرایط ناسالم قرار دارد، سکته قلبی کرد.

این در حالیست که بارها در مورد افراد آسیب پذیر و در معرض آلودگی، هشدارهایی داده شده است.

در همین رابطه، دکتر قاسم آهنگری، رئیس بخش بیوتکنولوژی پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در گفتگو با خبرآنلاین در مورد این خطرات هشدار داد.

این استاد دانشگاه در مورد آسیب های آلودگی هوا بر بدن گفت: اثراتی که آلاینده ها بر بدن ما می گذارند، منجر به بیماری های کمپلکس می شوند؛ بیماری ها دو گونه هستند یکسری از نظر ژنتیکی single gene disorder هستند، یعنی بیماری هایی که به واسطه اختلال در یک ژن بروز می یابند و تعداد آن ها هم به اندازه انگشتان دست بیشتر نیست. عمده بیماری ها جزء این دسته نیستند و در دسته complex disorder قرار دارند، و در حقیقت اختلالی که در همکاری و تعامل بین ژن ها به وجود می آید، باعث ظهور بیماری می شود.

او با بیان این که بیماری ام اس، بیماری های سرطان، آسم آلرژیک و بیماری های اتوایمیون از جمله بیماری های کمپلکس هستند گفت: طی فرآیندی چند دهه ای ما آنچنان محیط زیست خود را تغییر داده ایم که تعامل هایی که بین ژن های ما و محیط وجود داشت و اجداد ما در طی سالیان سال با آن ها انطباق پیدا کرده بودند، و با آن ها به تعاملی رسیده بودند که می توانستند به راحتی ادامه حیات بدهند، عوض شود.

آهنگری ادامه داد: الان متاسفانه به علت رها شدن این عوامل آلاینده در سطح محیط پیرامونی ما، به موجودی در محیطی کاملا بیگانه تبدیل شده ایم. برای ریه بنده، چه متخصص این رشته باشم یا نباشم وقتی به میدان انقلاب می روم این میزان از آلاینده ها بیگانه است، و در حقیقت این آلاینده هایی که در اثر انواع احتراق به وجود می آیند، نه تنها برای ریه ما بلکه برای کل بدن ما عوارضی را ایجاد می کند که منجر به بیماری های می شود که حتی خارج از چهارچوب بیماری های کلاسیک است.

افرادِ بیشتر آسیب پذیر مشخص شده اند

شناسایی مناطق بیشتر آلوده و افرادی که بیشتر در معرض آلودگی هوا قرار دارند، نمی تواند کار چندان سختی باشد. برای کار در مورد آلودگی هوا و همچنین کم کردن آسیب های ناشی از آن، این داده ها می تواند به کار بیاید.

رئیس بخش بیوتکنولوژی پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در مورد نقاطی که آلودگی بیشتری دارند و پژوهشی که در مورد کسانی که در این مناطق زندگی می کنند انجام شده گفت: درمورد آلاینده ها هر چه به نقطه highly polluted zone یا نقاطی که آلاینده بیشتر است یا نقاط قرمز، نزدیکتر شویم، میزان علائم و عوارضی که در حوزه سلامت ایجاد می کند بیشتر است.

او ادامه داد: در این مطالعه، گروهی از افرادی که در منطقه ای خارج از شهر بودند با افرادی که در این نقاط بودند و با بیماران آسمی در بیمارستان امام خمینی بودند مقایسه کردیم. وقتی از این بیماران نمونه گرفتیم و نیز از افرادی که در این مناطق آلوده به مدت 6 ماه و دائم از صبح تا شب هر روز بودند، در اسفند ماه نمونه گیری کردیم، مشخص شد که الگوی بیان ژن در این افراد مناطق آلوده کاملا متفاوت از افرادی که در هوای پاک و خارج از شهر بودند، است؛ ولی مقایسه این افراد با افراد آسمی نشان داده شد که الگوی این افراد دقیقا همانند الگوی بیان ژن افراد آسمی است. بر این اساس باز الگوی بیماری را طراحی کردیم که مقاله آن هم ماه قبل در آمریکا منتشر شد.

کشورهایی که آلودگی را کنترل کردند، مقابله با آلاینده ها را "جنگ" نامیده اند

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ آلودگی هوا مختص کشور ما نیست. هم در سال های گذشته و هم دوره ی خودمان، هستند کشورهایی که کلانشهرهایشان با صنعتی تر شدن با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند که البته بعضی از این کشورها، با برنامه ریزی و جدی گرفتن موضوع، همچنین با برنامه ریزی طولانی مدت و اختصاص بودجه های کلان به این بخش، توانسته اند آلاینده ها را کم و آلودگی هوا را مهار کنند.

دکتر آهنگری در این رابطه به خبرآنلاین گفت: کشورهای دیگر مثل آمریکا یا برخی کشورهای اروپایی، برنامه ای به نام پیشرفت (progression) یا توسعه (development) دارند، مشکلات آن ها تقریبا از اواخر قرن نوزدهم شروع شد، و هر چه پیش می رفتند آن مشکلات آنچنان دامنگیرشان شد که در دهه 40، 45 تحمل آن سخت شده بود. در عکس های آرشیو از آلودگی هوا ، مثلا در لس آنجلس هوا ی تمیز را در بالون هایی می گذاشتند و می فروختند برای این که بتوانند تنفس کنند، و یا در عکس های مربوط به پیتسبرگ در روز روشن در کنار رودخانه خورشید را به صورت ماه می بینید، یعنی آنقدر آلوده است که سیاهی همه جا را گرفته است؛ یا در نیویورک هم دقیقا همینطور بود.

او ادامه داد: وقتی این اتفاق افتاد و هوا غیر قابل تحمل شد، تازه به فکر چاره افتادند. البته هوا تعاریف مختلفی دارد، یکی از این تعاریف هوای قابل استنشاق و حداقل چیزی است که انتظار داریم تا ریه ما کار کند و فعال باشد.یک تعریف دیگر مواقعی هم هوای پاک گفته می شود که کاملا پاک و مفرح است و خدادادی است. این شهرها در 1950 کاملا هوایی متفاوت از 2014 داشته اند مثلا در پیتسبرگ و نیویورک شعاع دید در آن دهه 2، 3 متر بوده است اما عکس هایی که از همان موقعیت در سال 2014 گرفته شده هوا کاملا متفاوت است؛ وقتی به آن مرحله رسیدند کار های زیادی برای کنترل آلودگی هوا انجام دادند، کار های موقتی زیادی انجام دادند که جوابی نگرفتند.

این استاد دانشگاه در مورد راهکارهای این کشورها برای کم کردن آلودگی گفت: مثلا در آمریکا، در سال 1950 رئیس جمهور وقت این مساله را جنگ تصور کرد؛ جنگ با آلودگی هوا ویا Smoke War، یعنی بالاترین مقام اجرائی خود در این مساله وارد شد و دفتری را در آمریکا تاسیس کردند که در نهایت یکی از مجهز ترین مراکزی شد که قوانین مربوط به آلودگی را در دنیا تدوین می کند، که همان آژانس محافظت از محیط زیست (EPA) است.

او ادامه داد: این آژانس در حدی مجهز است که کوچک ترین ریزآلاینده ها در سطح مولکولی و حتی اتمی را می توانند مورد شناسایی قرار دهند؛ و با توجه به متخصصانی که دارد قوانینی را برای هر آلاینده تعیین می کند، در واقع برای هر چه که مصرف سوخت و انرژی دارد مقرراتی تدوین کرده است و پس از تصویب وارد بخش اجرائی می شوند. در مورد لندن نیز به همین شکل است.

خطر مضاعف آلودگی هوا برای ماموران پلیس، رانندگان تاکسی و رفتگران شهرداری

طبق مطالعات انجام شده، چند گروه از مشاغل بیشتر در معرض آسیب های آلودگی هوا هستند. دکتر قاسم آهنگری که پژوهش های بسیاری در این زمینه انجام داده در این رابطه گفت: افرادی که بیشتر آسیب می بینند، قابل شناسایی هستند. مثلا فرض کنید پلیس راهنمایی از صبح تا بعد از ظهر در محیطی آلوده مشغول به کار می شود. و یا وقتی رفتار راننده ای که مدت زیادی در ترافیک سنگین قرار گرفته است او را می بینی متوجه می شوی گاهی با رانندگان و یا پلیس برخورد پیدا می کنند، این رفتار واقعا تحت کنترل خود این فرد نیست، تنظیم ژن های آن در حد سلامت نیست و از کنترل خارج شده است.

به گفته این استاد دانشگاه، آلودگی هوا نه تنها بر سلامت جسمی افراد تاثیر می گذارد، که سلامت روانی را هم تحت تاثیر قرار می دهد. او می گوید که ژن های انسان ها مانند دکمه های پیانو هستند که اگر ساز کوک باشد، هر کدام از این کلیدها صدای هنجار خودشان را بیرون می دهند و چنانچه در اثر آلودگی هوا این کوک به هم بخورد، هر کدام از ژن ها ساز خودشان را می زنند و بیماری های جسمی و روحی متعدد ایجاد می کنند.

مطالعات انجام شده عملیاتی نمی شوند

در مورد مامور پلیسی که به دلیل سکته قلبی و در روزهای آلودگی هوا جان خود را از دست داد، رییس پلیس راهور گفت که نمی توان به طور مستقیم، علت را آلودگی هوا دانست.

البته این مقام انتظامی با حضور در کافه خبر به این سوال که برای کاهش تاثیر آلودگی هوا بر ماموران پلیس چه تمهیداتی اندیشیده شده است پاسخ داد.

او با بیان این که آسیب هایی که ماموران در معرض آن هستند شناسایی شده است گفت: در این که ما در صف مقدم آسیب های ناشی از آلودگی های مختلف زیست محیطی قرار داریم که شکی نیست، اقدامات ما هم حتما جوابگوی این سطح از آسیب ها نیست اما تلاش می کنیم که بتوانیم مقداری از حجم این آسیب ها بکاهیم.

سردار حسینی ادامه داد: برای مثال روزانه به همه مأموران نیروی انتظامی در سطح شهر شیر می دهیم و این شیر در برنامه غذایی و خدمتی روزانه آن ها قرار دارد؛ هفته ای یک روز برنامه کوهنوردی داریم که اجبارا باید شرکت داشته باشند تا سه چهار ساعت را درواقع کمی تمدد اعصاب داشته باشند و از فشار ها کم شود، برنامه های ورزشی، رفاهی را حتی برای سرباز ها داریم؛ اتفاقا به برنامه سربازها به اقتضای سن آن ها بیشتر توجه می شود.

طرحی که در این مورد داشتم طرح جابه جایی بود، یعنی اگر سه ماه پرسنل در نقطه پر آلودگی هستند حداقل سه ماه به نقطه دیگری که کم آلوده است بروند؛ چون معمولا استم سل ها (سلول های بنیادی) هر سه ماه یکبار خود را تجدید می کنند، یا مثلا در مورد افرادی که در جایگاه های سوخت کار می کنند، که در تحقیقات جزء بالاترین مناطق آلوده بودند، رژیم غذایی خاص درنظر گرفته می شود که کمی عوارض روحی روانی آن ها را کاهش می دهد.

به ارگانهای مختلف ارائه شده و اما در کنگره بین المللی تروما که فرماندهان پلیس راه و راهنمایی و رانندگی بودند نیز مطرح کردم؛ قرار بود هماهنگی هایی انجام شود ولی در جریان اجرای آن نیستم. ما فقط به سرطان خیلی می پردازیم در صورتی که عوارض روحی و روانی آن آلاینده ها بسیار زیاد است و تغییرات رفتاری در بدن ما ایجاد می کنند.

رئیس بخش بیوتکنولوژی پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در این رابطه به خبرآنلاین گفت: طرحی در این مورد داشتم و آن طرح جابه جایی بود؛ یعنی اگر سه ماه پرسنل در نقطه پر آلودگی هستند حداقل سه ماه به نقطه دیگری که کم آلوده است بروند؛ چون معمولا استم سل ها (سلول های بنیادی) هر سه ماه یکبار خود را تجدید می کنند، یا مثلا در مورد افرادی که در جایگاه های سوخت کار می کنند، که در تحقیقات جزء بالاترین مناطق آلوده بودند، رژیم غذایی خاص درنظر گرفته می شود که کمی عوارض روحی روانی آن ها را کاهش می دهد.

البته به گفته این پژوهشگر، نتایج این تحقیقات به فرماندهان پلیس راه و راهنمایی و رانندگی ارائه شده و به آن ها هشدارهای لازم درباره تغییرات رفتاری بدن و آسیب های جسمی داده شده اما هنوز عملیاتی نشده است.

به گفته کارشناس ها، کار علمی روی آلودگی هوا و منشا آن، سالهاست که انجام می شود اما در حد پژوهش و سمینار و مقاله باقی می ماند و عملی نمی شود. گویا هنوز وقت آن نرسیده که یک تصمیم همه جانبه در مورد کاهش آلاینده ها با شرکت تمامی ارگان های دست اندرکار و البته همکاری خود مردم گرفته شود تا دیگر برای رد شدن از روزهای سخت و آلوده، تنها چشممان به نزولات آسمانی و باد و باران نباشد.